سلام علیکم. در 6 مهر 1359 افسر رشید اسلام سروان غلام‌حسین نعمتی، جمعی مرکز زرهی شیراز مأمور به گروه رزمی 37 زرهی شیراز در درگیری مستقیم با دشمن در دشت عباس به شهادت ‌رسید. غلام‌حسین فرزند شکر‌الله در 5 اردیبهشت 1329 در شهرستان مرودشت از توابع استان فارس به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه و اخذ دیپلم در 1348 وارد دانشکده افسری شد و پس از سه سال تحصیل شبانه‌روزی و فراگیری 144 واحد علمی و همچنین آموزش‌های نظامی و تخصصی، در مهر 1351 به اخذ دانشنامه کارشناسی و درجه ستوان‌دومی نائل آمد. سپس برای طی دوره مقدماتی رسته‌ای، به مرکز آموزش مخابرات اعزام شد و به‌صورت تخصصی دروس نظامی و تاکتیک دسته در آفند و پدافند و کار باوسایل مخابراتی بی‌سیم و باسیم را فرا گرفت و با اتمام دوره، مرکز آموزش زرهی شیراز را برای ادامه خدمت انتخاب کرد. با شروع جنگ به مأموریت منطقه خوزستان اعزام شد. این افسر مخابرات دارای یازده سال تجربه و تخصص مخابراتی و فرماندهی بود که در منطقه عملیاتی حضور یافت. جناب نعمتی با نيروهاى مدافع گروه رزمى 37، گروه رزمى 138 پياده و گروه رزمى 141 پياده در ششم مهر 1359 در مواضع دوسلك، از پيشروى لشكر 1 مكانيزه عراق، جلوگيرى کردند و متحمل تلفات و ضایعاتی ‌شدند که درحین درگیری مستقیم با دشمن در دشت عباس سروان نعمتی به شهادت ‌رسید. در 29 تیر 1400 به خانواده مکرم شهید نشان فداکاری اعطا شد.

هفته اول جنگ تحمیلی در حالی به پایان رسید که ماشین جنگی ارتش متجاوز عراق در سرتاسر جبهه از نوسود تا فاو به‌جز دو محور خرمشهر و سوسنگرد متوقف و زمین گیر شد. (حسینی، 1395: 119). در هفتمین روز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از رزمندگان نیروی زمینی 25 نفر پایور و شانزده نفر وظیفه به شهادت رسیدند و چهل نفر پایور و 58 نفر وظیفه مجروح شدند.

سلام علیکم. در روز ۲۸ سپتامبر ۱۹۸۰ [برابر با ششم مهر ۱۳۵۹] صدام اعلام کرد که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، درباره‌ی برقراری آتش‌بس بین ایران و عراق را پذیرفته است. صدام حتی در زمینه تعیین روز پذیرش آتش‌بس نیز سعی در تقلید از دیگران نمود. از آنجا که شدیداً شیفته جنگ شش روزه بود که طی آن اسرائیل در سال ۱۹۶۷ تعدادی از کشورهای عربی را مورد تجاوز خود قرار داده بود، قصد داشت جنگ خود را به جنگ شش روزه تبدیل نماید؛ ولی ایران این قطعنامه را نپذیرفت و بر لزوم عقب‌نشینی عراق، بدون آتش‌بس تأکید نمود. پذیرش این دشوار بود؛ زیرا جنگ را به داخل سرزمین عراق می‌کشاند. در همین مرحله ما احساس کردیم که در موقعیت نظامی خوشایندی قرار نداریم. لشکر 10 زرهی به فرماندهی سرتیپ ستاد هاشم صباح الفخری نتوانست دشت نادری را برای عبور از رود کرخه به تصرف خود در آورد و زمینه قطع راه ارتباطی اهواز- تهران و اشغال شهر دزفول و پایگاه هوایی آن را فراهم نماید. علت شکست این عملیات ناکافی بودن نیروهای مهاجم، استقرار یک نیروی قدرتمند و پر تعداد ایرانی در برابر نیروهای عراقی و مساعد بودن زمین برای دفاع از دزفول بود. لشکر 1 نیز در عبور از رود کرخه در منطقه‌ی شوش ناکام ماند و تلاش نمود تا از منطقه شاخات یعنی دارای شاخه‌های متعدد رودخانه عبور کند؛ اما یگان‌هایی از لشکر ۲۱ پیاده ایران شدیداً در برابر عبور نیروهای عراقی از رودخانه مقاومت کردند. در محور بستان- سوسنگرد- اهواز، پیشروی لشکر ۹ زرهی به فرماندهی سرتیپ ستاد طالع خلیل الدوری نیز با مانع مواجه گردید. او از محور عملیاتی تعیین شده منحرف شد و به‌طرف جنوب رفت و پس از اشغال شهر سوسنگرد متوقف شد. در محور بصره- اهواز لشکر ۵ مکانیزه و تیپ ۸ پیاده مکانیزه در آستانه‌ی جنگل‌های جنوبی اهواز متوقف شدند؛ زیرا این منطقه شایستگی به کارگیری جنگ افزارهای ضد تانک را به‌خوبی دارا بود. این یگان‌ها اقدام به گلوله‌باران شهر اهواز با توپ‌های ۱۳۰ میلی‌متری و شلیک به طور متوسط هزار گلوله توپ در روز نمودند. تیپ ۶ زرهی و قرارگاه لشکر ۳ زرهی در عبور از رود کارون به‌منظور پیشگیری و قطع جاده آبادان- شیخ بدیر ناکام ماندند و فرمانده تیپ سرهنگ ستاد عبدالعزیز الحدیثی بازداشت و به پانزده سال زندان محکوم شد... و به‌جای او سرهنگ ستاد صبیح عمران الطرفه منصوب شد. (السامرایی وفیق، 1390: 75-74).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى ، در 6 مهر 1359 افسر رشید اسلام ستوان‌دوم تیمور بابایی فرمانده گروهان گردان 141 پیاده لشکر 21 پیاده حمزه ‌(ع) نیروی زمینی ارتش براثرِ ترکش خمپاره دشمن به شهادت رسید. تیمور فرزند عباس در دوم مهر 1334‌، در سُنقر زاده شد که پس از اخذ دیپلم در سیزدهم مرداد 1354 وارد دانشکدۀ افسری نیروی زمینی ارتش شد او دوران تحصیلی سه‌ساله و شبانه‌روزی دانشکدۀ افسری با گذراندن واحدهای علمی و نظامی و طی اردوگاه‌های رزمی کویر، کوهستان، زمستانی و آموزش‌های نظامی نقشه‌خوانی و قطب‌نما، رزم انفرادی، تیراندازی، سوارکاری، شنا، زندگی در شرایط سخت را فرا گرفت و با اخذ دانشنامه کارشناسی و درجه ستوان‌دومی در مهر ۱۳۵7 با رسته پیاده از دانشکدۀ افسری فارغ‌التحصیل شد. سپس برای گذراندن دوره مقدماتی رسته‌ای، به مرکز آموزش پیاده شیراز اعزام شد و پس از پایان آن، به لشکر 1 پیاده مرکز تیپ 2 پیاده اختصاص یافت. در مشاغلی همچون فرمانده دسته و گروهان گردان 141 پیاده خدمت کرد. این افسر پنج سال تجربه نظامی‌گری و فرماندهی داشت که با شروع جنگ در معیت رزمندگان گردان 141 پیاده در جبهه حاضر شد و سرانجام براثرِ ترکش خمپاره دشمن مجروح، مفقود‌الاثر و به شهادت رسید. در وصف شهید تیمور بابایی می‌گویند: «او فرمانده‌ای با لیاقت و شجاع بود كه لحظه‌ای در وظیفه خود سستی نكرد.»

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی غرب، در ساعت 08:30 كه يك ستون زرهى دشمن در محور قصرشيرين ـ گيلان‏غرب در حال پيش‏روى به طرف گيلان‏غرب بود، به وسيله‏ى نيروهاى مستقر در منطقه، با پشتيبانى هوانيروز به ستون مذكور حمله شد. نيروهاى خودى موفق شدند، حدود 300 نفر از افراد دشمن را در منطقه‏ى مهران (كنجان‏چم) محاصره نموده و تعدادى از آنان را به هلاكت برسانند. در ضمن، سه نفر از نيروهاى خودى زخمى شدند. يگان‏هاى شناخته شده‏ى دشمن در مقابل لشكر 81 زرهى به شرح زير است:

«الف) قرارگاه لشكر 6 زرهى و يگان‏هاى تابعه ‏ى آن در منطقه‏ ى قصرشيرين، سرپل ذهاب؛

ب) قرارگاه لشكر 8 كوهستانى و دو تيپ تابعه در منطقه‏ ى قصرشيرين، سرپل ذهاب؛

ج) قرارگاه لشكر 4 پياده‏ ى كوهستانى با يك تيپ مكانيزه و تيپ 2 نيروى مخصوص در منطقه ‏ى نفت ‏شهر؛

د) قرارگاه لشكر 2 پياده‏ى كوهستانى و يك تيپ زرهى از لشكر 12 زرهى در منطقه‏ ى مهران؛

ه) قرارگاه يك تيپ احتياط؛

و) قرارگاه يك تيپ گارد مرزى؛

ز) استقرار حداقل هشت آتشبار در منطقه ‏ى گرده ‏نو تا مهران.» (پورداراب، ج2، 1384: 183 تا 185).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب،در عمليات تهاجمى تيپ 84 پیاده خرم آباد به عقبه لشكر 10 زرهى عراق، چهارده دستگاه تانك و 28 دستگاه خودروى دشمن منهدم شد و پاسگاه‏ هاى غرب دويرج به تصرف نيروهاى خودى درآمد، اما دراثر پاتك سنگين دشمن يگان‏هاى حمله‏ ور مجبور به عقب ‏نشينى شدند.» (پورداراب، ج2، 1384: 183).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى با نگاهى به كل عمليات در منطقه‏ ى خوزستان درمى ‏يابيم كه روز ششم مهر 1359 براى لشكر 92 زرهى خوزستان، روز بسيار سخت و طاقت‏ فرسايى بوده است. در اين روز، در دشت ‏آزادگان دشمن به نزديكى شهر اهواز رسيده بود؛ خرمشهر در محاصره بود؛ تيپ 3 زرهی دشت آزادگان تا پادگان، عقب ‏نشينى نموده و بالاخره در غرب دزفول دشمن خود را به رودخانه ‏ى كرخه رسانده بود. سه شهر مهم و راهبردى خوزستان يعنى خرمشهر، اهواز و انديمشك در معرض سقوط قرار داشت؛ لشكر 92 زرهی خوزستان تمامى توان خود را در اين شش روز جنگ، در كليه‏ ى محورها به كار برد و توانست دشمن را در مقابل دروازه ‏هاى شهرها متوقف نمايد؛ اما ديگر توانى براى ادامه ‏ى نبرد نداشت. نيروهاى اعزامى از ساير مناطق به تدريج وارد خوزستان مى‏ شدند، ولى فاصله بين ورود جزء به جزء يگان‏ها تا آمادگى براى عمليات بسيار زياد بود. (پورداراب، ج2، 1384: 181).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، معبر جنوبى غرب كرخه، در حالى كه در محور شمالى، يگان‏هاى لشكر 10 زرهى خود را به غرب آبادى ‏هاى سرخه فيلح و سرخه صالح و به نزديك كرانه‏ ى غربى رودخانه‏ ى كرخه رسانيده بودند، نيروهاى مدافع محور جنوبى (گروه رزمى 37، گروه رزمى 138 پياده گروه رزمى 141 پياده) هم‏چنان در مواضع دوسلك از پيش‏روى لشكر 1 مكانيزه، جلوگيرى نموده و در عين حالى كه نگران پشت سرخود بودند، با ايمان قوى و رشادت بيش از حد، به دفاع خود ادامه داده، و متحمل تلفات و ضايعات بيش‏تر مى ‏شدند . چون فرمانده سپاه 3 عراق در اين محور، لشكر 1 را در تصرف مواضع دوسلك ناتوان ديد، تيپ 12 زرهى (ابن ‏وليد) را كه در احتياط سپاه بود، زير امر لشكر 1 مكانيزه قرار مى‏ دهد. در آغاز روز 6 مهر 1359 آتش توپخانه ‏ى سنگين دشمن روى يگان ‏هاى مستقر در اين محور باز شد و تلفات و ضايعات شديدى برجاى گذاشت و اين يگان‏ها با قبول تلفات مجبور به عقب‏ نشينى مى ‏شوند. تهديد بالقوه‏اى كه عليه عقبه نيروهاى مدافع از طريق لشكر 10 زرهى وجود داشت، همواره فكر فرماندهان گروه‏هاى يادشده را مشغول كرده بود و در ادامه‏ ى دفاع تا آخرين نفس و يا تغييرمكان به مواضع ديگرى براى حفظ موجوديت يگان‏ها در آن‏ها ترديد ايجاد نموده بود، زيرا بسته شدن عقبه و قطع تداركات، به ويژه مهمات، موجب شده بود كه در مصرف مهمات صرفه‏ جويى نمايند و همين امر، آزادى عمل بيشترى به دشمن در آتشبارى و حركت ستون ‏هاى تانك به سمت مواضع فراهم آورده بود. با مصرف كردن جيره ‏ى اضطرارى توسط رزمندگان، مشكلات تغذيه نيز ظاهر شد. ازاین‌رو فرماندهان يگان‏هاى مذكور تصميم می ‏گيرند، به منظور اجتناب از انهدام و نابودى قطعى، تحت پوشش تعدادى عناصر داوطلب، يگان‏هاى خود را از منطقه خارج و در صورت امكان در مواضع بعدى دفاع نمايند. در همين راستا ابتدا عناصر داوطلب نيروى پوششى، (حدود 27ـ30 نفر) مواضع مناسب را اشغال و سپس گروه رزمى 37 از طريق جاده‏ى سايت 5 و جاده ‏ى خاكى حاشيه‏ ى غربى رودخانه‏ ى كرخه، از پل‏ فلزى سرخه نادرى و پل شناور عبور مى ‏كند و در شرق رودخانه مستقر مى ‏گردد. فرماندهان گروه رزمى 138 پياده با مشاهده‏ى تلفات و ضايعات سنگين خود و به آتش كشيده شدن سه دستگاه خودرو و نزديك شدن دشمن به كرخه در شمال سايت 5، ترجيح مى ‏دهند كه به ‏طور مستقيم به سمت رودخانه‏ ى كرخه در حوالى شوش حركت نمايند و بالاجبار با استفاده از گدارهاى موجود از رودخانه عبور و به دنبال او گروه رزمى 141 پياده نيز به همين ترتيب از كرخه عبور مى ‏كند. قابل ذكر است كه هر دو گروه رزمى 138 و 141 پیاده از لشکر 21 پیاده حمزه (ع) در عبور از كرخه متحمل تلفات و ضايعات ناشى از شدت جريان آب كرخه مى ‏گردند. (پورداراب، ج2، 1384: 179 180).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى سه گردان از دانشجويان دانشكده‏ ى افسرى و يك گردان پياده از لشكر 77 پیاده خراسان براى تقويت لشكر 92 زرهی خوزستان وارد اهواز شدند و در منطقه ‏ى عمومى اهواز و خرمشهر به كار گرفته شدند. علاوه بر اين، يك گروه رزمى، 37 تانك كه از يگان‏ هاى تيپ 37 زرهى شيراز تشكيل شده بود، به اهواز وارد شد و به عنوان احتياط لشكر قرار گرفت. بدين ترتيب، جلوى پيش‏روى نيروهاى عراقى در محورهاى مختلف به اهواز گرفته شد و دشمن تمركز تلاش خود را براى خرمشهر و آبادان گذاشت. (پورداراب، ج2، 1384: 177).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، در منطقه‏ى غرب كرخه، در محور شمالى غرب كرخه ، سرهنگ زرهی ستاد امراللّه شهبازى، فرمانده جديد تيپ 2 زرهى دزفول، به سرعت نيروهاى موجود تيپ2 زرهى دزفول را جمع‏آورى كرد و با كمك فرماندهان باقي مانده‏ى تيپ، شبانه با انجام يك اقدام بسيار شجاعانه و سودمند سرپلى را در غرب كرخه در كنار پاسگاه ژاندارمرى و تپه هاى خرولى و اسكندرخندان اشغال كرد و يگان‏ها در نقاط سركوب اين ارتفاعات موضع گرفتند وكنترل نزديك پل كرخه و پل پى.ام.پى موجود را به دست آوردند، تا نيروهاى دشمن نتوانند از پل عبور نمايند. (پورداراب، ج2، 1384: 177).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى صدام‏حسين پيشنهاد آتش‏بس كرد و اعلام كرد در صورتى كه دولت ايران شرايط اعلام شده را بپذيرد ترك مخاصمه شود. (به معنى تسليم شدن) اما دولت ايران در پاسخ به پيشنهاد صدام اعلام كرد، تا زمانى كه حتى يك سرباز عراقى در قلمروى سرزمين ايران وجود دارد، ايران حاضر به مذاكراه نخواهد بود و تنها شرط قبول آتش ‏بس از نظر ايران اين است كه دولت عراق نيروهاى خود را از خاك ايران بيرون ببرد. (پورداراب، ج2، 1384: 177).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، در محور سوسنگرد ـ اهواز، با فداكارى، ايثار و تلاش همه‏ ى رزمندگان، وضعيت ميدان نبرد تغيير كرد و ماشين جنگى عراق در 15 كيلومترى جنوب غربى اهواز، متوقف گرديد و لشكر 92 زرهى، قسمتى از گروه رزمى 148 پياده، اعزامى از لشكر 77 مشهد را در تپه ‏هاى جنوبى جاده ‏ى اهواز حميديه كه جنگل مصنوعى در آن ايجاد شده بود، مستقر كرد. توضيح اين كه اين تپه ‏ها اولين زمين مرتفع در جنوب غرب اهواز است كه اگر نيروهاى عراقى به آن دسترسى پيدا مى ‏كردند، مى‏توانستند به سادگى به تپه ‏هاى فولى‏آباد دسترسى يابند و حميديه و سوسنگرد را نيز تصرف كنند. در اين روز دشمن سعى كرد اين تپه ‏ها را تصرف كند، اما مقاومت مدافعان از لشكر 92 زرهى و يگان اعزامى لشكر 77 پیاده خراسان و وارد آوردن تلفات و ضايعات سنگين به دشمن، او را وادار به عقب ‏نشينى نمود. عراقى ‏ها كه متوجه شدند در 15 كيلومترى جنوب غربى اهواز بين رودخانه‏ ى كارون و جنگل كمبويه و كرخه كور يك خط پدافندى قوى تشكيل شده، تصميم گرفتند از منطقه‏ ى حميديه، واقع در 27 كيلومترى غرب اهواز، به اين خطوط رخنه كنند و با عبور از جاده‏ ى حميديه ـ اهواز به طرف شمال و شرق پيش‏روى كنند و اهواز را علاوه بر سمت جنوب از طرف غرب و شمال هم محاصره كنند. در اين تاكتيك، شهر سوسنگرد و منطقه‏ ى دشت آزادگان نيز سقوط مى ‏كرد، امروز يكى از خونين ‏ترين نبردها، در مرحله‏ ى اول جنگ در اين منطقه رخ داد. در اين روز نقاط مسكونى و شهرهاى خوزستان به شدت بمباران شد و با همه‏ ى تلاشى كه عراقى ‏ها كردند، نتوانستند مقاومت رزمندگان را بشكنند و در خطوط آن‏ها نفوذ كنند و به هدف خود برسند. (پورداراب، ج2، 1384: 176 - 177).

سلام علیکم. در هفتمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، فرماندهى كل نيروهاى مسلح عراق به ارتش مهاجم فشار مى‏ آورد كه هر چه زودتر كار را يكسره كند و حداقل خرمشهر و اهواز و سوسنگرد را در صحنه‏ ى نبرد خوزستان تصرف نمايد. ظاهرا روز ششم مهر 1359، دشمن اقدام به تجديد سازمان يگان‏هاى خود كرد، زيرا در جبهه‏ ها فعاليت كمترى انجام گرفت. وضعيت خرمشهر و آبادان در آغاز روز ششم بدين شرح بود. تعدادى از نفربرهاى زرهى چرخ‏ دار عراق در كرانه‏ ى جنوبى اروندرود مستقر شده بودند كه اين اقدام دشمن از كرانه‏ ى شمالى اروند به وسيله‏ ى ديده‏ بانان مشاهده مى ‏شد. در طول شب تيراندازى سلاح سنگين بر روى شهرهاى آبادان و خرمشهر ادامه داشت و در نزديكى نيمه ‏هاى شب، هواپيماهاى دشمن آبادان را بمباران كردند. اين آتش ‏ها، سبب انفجار مخازن و لوله ‏هاى نفت و ايجاد آتش ‏سوزى شد، كه مهار كردن آن‏ها تحت شرايط موجود امكان‏ پذير نبود. در ساعت 16:15 هواپيماهاى عراقى دارخوين را بمباران كردند و براى اولين بار مسأله‏ ى توجه دشمن به كرانه‏ ى شرقى رودخانه‏ ى كارون، در شمال خرمشهر مطرح گرديد. در تعقيب اين بمباران، گزارش رسيد كه واحدهاى مهندسى دشمن به واحدهاى كرانه‏ ى غربى رودخانه در نزديكى دارخوين رسيده ‏اند و به احتمال در نظر دارند در اين منطقه بر روى رودخانه‏ ى كارون پل بزنند. گرچه اين اقدام دشمن دو هفته بعد، يعنى در 19 مهر 1359، در جنوب دارخوين انجام شد؛ اما در آن روز دشمن اقدامى براى احداث پل نكرد، ولى به هر حال حداقل از امروز خطر عبور نيروهاى دشمن از رودخانه‏ ى كارون و قطع جاده‏ ى دوم ارتباطى اهواز به آبادان و خرمشهر، موسوم به جاده‏ ى قديم آبادان احساس شد. با وجود اين، با توجه به كمبودها هيچ ‏گونه اقدام بازدارندگى براى دفاع از كرانه‏ ى شرق كارون عملى نبود و به همين علت هيچ يگانى براى پوشش كرانه اعزام نشد. (پورداراب، ج2، 1384: 175).

سلام علیکم. ثامن‌الائمه (ع)، عملیات آفندی در پنجم مهر 1360. قواي عراقي در تاريكي شب هجدهم و نوزدهم مهر 1359 در محلي به نام مارد كه درحدود بیست كيلومتري شمال آبادان قرار دارد موفق به احداث پلي به روي رودخانه‌ی كارون شدند و روز نوزدهم مهر قواي متجاوز عراقی از رودخانه‌ی كارون گذشتند و جاده‌ي اهواز – آبادان را قطع كردند. عراقی‌ها آبادان و خرمشهر را تقريباً به محاصره در آوردند (معين‌وزيري، 1384: 114). پس از عبور افراد عراقي از رودخانه‌ی كارون و محاصره‌ی آبادان اولين اقدام براي عقب‌راندن يا محدود كردن تهاجم آن‌ها در منطقه‌ی سرپل به‌وسيلۀ تكاوران نیروی دريايي ارتش انجام گرفت (همان: 118). با قطع محور آبادان- ماهشهر ارتباط آبادان از طريق زميني قطع شد؛ ازاین‌رو تداركات به‌وسيلۀ بالگرد و هواناو نیروی دريايي ارتش از طريق هوا و لنج و قايق از مسير خورموسي- بهمنشير انجام مي‌گرفت (سروري و جاوداني، 1382: 41). عمليات ثامن‌الائمه (ع) به فرماندهی جناب سرهنگ پیاده ستاد شهاب‌الدین جوادی در شرق رودخانه‌ی كارون و شمال آبادان در منطقه‌ی دارخوين با هدف شكست حصر آبادان و انهدام قواي متجاوز عراقی در ساعت 00:01، با رمز نصر من‌الله و فتح‌قريب در نهايت غافلگيري در پنجم مهر 1360، انجام گرفت (اشكانفر و هاديان، 1371: 112). وسعت منطقه‌ی آزادشده در عملیات 130 كيلومتر مربع بود (اطلس جنگ ایران و عراق، 1392: 46).

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى، فرماندهی کل قوا امام خمینی در پنجم مهر به ملت ایران و علمای اعلام گفت: «قوای مسلح ایران در مرزها با خلوص نیت و قلب سرشار از محبت به اسلام و کشور اسلامی به جنگ دفاعی با دشمنان اسلام که در رأس آن‌ها آمریکاست به پا خواسته‌اند و در زمانی که امثال صدام تبهکار به پیروی از شیطان بزرگ به کشور اسلامی ما هجوم آورده است و قوای مسلح ایران با فداکاری بی‌نظیر از کشور قرآن دفاع می‌نمایند، بر همه‌ی ملت خصوصاً علمای اعلام لازم است از بازماندگان شهیدان اسلام دیدن نموده و با عواطف اسلامی خود در خدمت آنان کوشا باشند و از کمک‌های معنوی و عواطف روحی دریغ ننمایند.» (صحیفه امام، 1379، ج 13: 242). در ششمین روز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از رزمندگان نیروی زمینی شانزده نفر پایور و چهارده نفر وظیفه به شهادت رسیدند و 25 نفر پایور و 56 نفر وظیفه مجروح شدند.

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی غرب، در بعدازظهر روز چهارم مهرماه، يگان‏هاى تيپ 3 زرهى ابوذر لشكر 81 زرهى کرمانشاه به همراه سپاه پاسداران با پشتيبانى هوانيروز با اجراى حمله ‏ى متقابل، موفق شدند در منطقه‏ى سرپل ذهاب پيش‏روى كرده و پاسگاه‏هاى قره ‏بلاغ و شركت سهامى زراعى سرپل را از اشغال دشمن آزاد كنند اما نيروهاى دشمن در يك تلاش مجدد سعى كردند كنترل شهر و پادگان سرپل را به دست گيرند. نيروهاى تازه ‏نفس عراقى شامل عناصر درگير نشده و احتياط لشكر 6 زرهى و تيپ 94 پياده و عناصرى از لشكر 8 پياده وارد عمل شدند و هم‏زمان نيروى هوايى عراق، شهرهاى كرمانشاه و اسلام‏آباد را به شدت بمباران كرد. در مقابل اين تهاجم، نيروى هوايى ارتش نيز مناطقى در عمق خاك عراق شامل تأسيسات نفت كركوك و موصل را به شدت بمباران كرد و از نيروهاى خودى پشتيبانى نزديك هوايى را به اجرا درآورد. نبرد و درگيرى در منطقه‏ ى سرپل ذهاب شدت گرفت و تيپ 3 زرهى ابوذر لشكر 81 زرهی کرمانشاه تلاش نمود دشمن را در حوالى سراب‏گرم متوقف كند؛ ضمن اين كه هوانيروز و نيروى هوايى حملات هوايى سنگين خود را متوجه تيپ 30 زرهى لشكر 6 زرهى عراق كه قصد پيش‏روى و اشغال سرپل ذهاب را داشت نمودند. از طرفى در ساعت 14:50 همان روز تعداد 300 نفر از افراد ايثارگر سپاه پاسداران براى تقويت يگان‏هاى درگير ارتش اعزام شدند. دشمن حمله‏ ى سنگين خود را متوجه‏ى شهر گيلان‏غرب نمود، اما در نتيجه‏ ى تلاش و فداكارى و مقاومت مدافعان تيپ 3 زرهی ابوذر لشكر 81 زرهی کرمانشاه و عناصرى از نيروى زرهى تيپ 2 زرهى بیستون لشكر 81 زرهی کرمانشاه و نيروهاى مردمى و سپاه پاسداران و ژاندارمرى، تلاش دشمن بى ‏نتيجه ماند و دشمن در تصرف شهرهاى سرپل ذهاب و گيلان‏غرب ناموفق گرديد. گزارش‏ها حاكى است كه در ساعت 00:15 دشمن با 200 تانك در منطقه‏ ى قاسم‏ آباد، مشغول پيش‏روى به سوى گيلان‏غرب بوده و نيروهاى عراقى به منظور تصرف گيلان‏غرب با يك لشكر و يك تيپ و سه گردان پياده و يك گردان تانك همراه با موشك سام از طريق محور نفت شهر در حال پيشروى است و وضعيت منطقه بحرانى است. در اين روز به علت فشار دشمن در سرپل ذهاب، براداران پاسدار و 3 تيم الف نيروهاى مخصوص ارتش، جهت اجراى عمليات چريكى به منطقه نفوذ داده شدند. هم‏چنين در تداوم حملات بالگردهاى كبراى هوانيروز، يك فروند كبرا موفق شد انبارهاى مهمات دشمن را در قصرشيرين منهدم نمايد. (پورداراب، ج2، 1384: 157 و 158).

سلام علیکم. شهيد سپهبد على صيادشيرازى در گفتار پانزدهم خود در كتاب «ناگفته ‏هاى جنگ» در رابطه با عمليات غرب دزفول مى‏ گويد: «ارتش مهم‏ترين قدرتى بود كه وارد صحنه شد و تنها توانسته بود خاك‏ريز سراسرى بزند؛ از جبهه آبادان تا دارخوين و بعد هم دب حردان و غرب اهواز و سوسنگرد و هويزه و دهلاويه، دشمن تا پشت رودخانه ‏ى كرخه پيش‏روى كرده بود و چند بار هم سعى كرده بود، از رودخانه‏ ى كرخه بگذرد و به شوش و پل نادرى دزفول بيايد و تنها جاده‏ ى ارتباطى خوزستان را كه جاده‏ ى انديمشك‏ ـ اهواز است قطع كند. اگر اين كار را كرده بود سقوط خوزستان حتمى بود، ولى خداوند كمك كرد و نيروى هوايى ارتش در پل نادرى دزفول با هواپيما به جنگ تانك رفت و چه بسا بعضى از هواپيماها نيز سقوط كردند و از بين رفتند به خاطر اين كه دشمن نتواند از پل بگذرد، اگر گذاشته بودند جاده‏ ى انديمشك‏ ـ اهواز قطع مى ‏شد، حتى يك بار مجبور شدند پايگاه هوايى دزفول را تخليه كنند يعنى هواپيماها را حركت دادند و رفتند جاى ديگر، خيلى زننده بود اگر پايگاه را مى ‏گرفتند و هواپيماها دست نخورده باقى مى‏ ماند و به دست آن‏ها مى ‏افتاد؛ اين خطر بزرگى بود. دشمن هم چنين برنامه ‏اى داشت، ولى تلفات داد. الحق نيروى زمينى خوب جنگيد. به قول معروف، كارد به استخوان‏شان رسيده بود. جلوى دشمن را گرفتند و كلى تلفات به آن‏ها وارد كردند. نيروى زمينى موفق شد آن طرف پل نادرى دزفول و شمال جاده‏ ى دهلران، كه ارتفاعات سپتون در آن‏جا است، را هم نگه دارد. از آن طرف هم دشمن مى ‏خواست به شوش حمله كند، جلوى آن‏ها را گرفتند و نگذاشتند نيروى زمينى در غرب رودخانه‏ ى كرخه در صالح مشطط جاى پايى هم گرفت، يك جاى پا هم طرف ‏هاى ارتفاعات تپه‏ى 120 و خضريه به طرف رقابيه در غرب شوش گرفت و اين خطى بود كه نيروى زمينى تشكيل داد و دشمن را متوقف كرد.» احمد دهقان، ناگفته‏هاى جنگ، خاطرات سپهبد شهيد على صيادشيرازى، ص197، حوزه‏ى هنرى سازمان تبليغات اسلامى، نشر شاهد، چاپ چهارم، 1379

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، در ادامه‏ ى شش روز نبرد مداوم و بسيار سخت و وارد شدن تلفات و ضايعات سنگين به نيروهاى خودى در محور موسيان‏ ـ عين ‏خوش ‏ـ پاى پل كرخه تيپ 2 زرهى دزفول طى رمز شماره ‏ى 6728 به لشكر 92 اعلام مى‏ دارد، از دو گردان تانك تيپ، تنها پانزده دستگاه حاضر به كار و در موضع مى ‏باشد و از دو گردان پياده‏ ى تيپ فقط مى ‏توان يك گروهان ناقص سازمان‏دهى كرد. به علاوه‏ ى دو قبضه‏ ى موشك‏انداز تاو و گردان 283 سوارزرهى هم دو قبضه موشك‏انداز تاو و دو قبضه خمپاره‏ انداز در مواضع دارد و با اين وضعيت استعداد تيپ در حدود يك گروه رزمى مى ‏باشد.

لشكر 92 زرهى نيز در 5 مهر 1359 طى گزارشى اعلام مى‏ دارد:

«الف ـ تيپ 1 زرهی اهواز لشكر مستقر در منطقه‏ ى عمومى كوشك، طلائيه تا شلمچه كاملاً منهدم شده است.

ب ـ تيپ 2 زرهی دزفول لشكر، تلفات سنگين داده و تا پل نادرى كرخه عقب ‏نشينى نموده است.

ج ـ تيپ 3 زرهی دشت آزادگان لشكر تا تپه ‏هاى اللّه ‏اكبر عقب ‏نشينى كرده و تلفات سنگينى داشته است.

د ـ شهر اهواز از سه محور جنوب شرقى، جنوب غربى و جنوب زير آتش توپخانه ‏ى دشمن قرار گرفته است.

ه ـ در اثر حمله و بمباران شهر آبادان توسط نيروهاى عراقى، 31 نفر شهيد و 93 نفر مجروح شدند.

در ساعت 24:00 در بازجويى از اسراى دشمن، مشخص گرديد 2 تيپ زرهى و يك تيپ مكانيزه با پشتيبانى پنج گردان توپخانه و يك گردان ضدهوايى شليكا در پشت كارخانه ‏ى نورد اهواز مستقر شده‏ اند. (پورداراب، ج2، 1384: 155).

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، در محور فكه ‏ـ چنانه نيروهاى موجود شامل گروه رزمى 138 پياده از لشكر 21 و باقى ‏مانده‏ى گروه رزمى 37 زرهى شيراز و يك تيم گروهانى (شامل يك گروهان پياده و يك دسته تانك از گروه رزمى 141 با مقاومت شديد خود، نبردى سنگين را به دشمن تحميل كردند و با استفاده‏ى صحيح از زمين و استفاده‏ ى دقيق از سلاح‏هاى ضدتانك تاو، دراگون و آتش تانك‏هاى موجود توانستند تعدادى از تانك‏هاى دشمن را منهدم كنند و پيش‏روى لشكر يك مكانيزه را متوقف نمايند؛ اما دشمن دست ‏بردار نبود و عمليات تهاجمى سنگين خود را با اجراى حمله‏ ى شبانه در شب 6 مهر 1359 و احاطه‏ ى مدافعان در چنانه و دوسلك از دو جناح و هم‏چنين بستن راه عقب‏ نشينى آن‏ها در مسير پاى پل كرخه به انجام رساند و موقعيت بسيار وخيمى را براى مدافعان چنانه‏ ـ دوسلك به وجود آورد. از جمله موارد مهم مقاومت، در محور چنانه ‏ـ دوسلك به شوش اين بود كه در روز پنجم مهرماه تعدادى پرسنل تازه ‏نفس از شيراز اعزام مى ‏شود و با تعويض عناصرى از گروه رزمى 37، وضعيت آن يگان كيفيت بهترى مى ‏يابد و همراه گروه رزمى 138 پياده و قسمتى از گروه رزمى 141 پياده با استفاده ‏ى صحيح از زمين و به‏ كارگيرى صحيح جنگ‏افزارهاى ضدتانك و آتش توپخانه و خمپاره‏ اندازهاى موجود و ايجاد يك سيستم فرماندهى به ‏نسبت مناسب‏تر از روزهاى قبل به مقاومت و پدافند خود ادامه دادند. يك آتشبار توپخانه 130 م.م. از اصفهان نيز به منطقه وارد شد و در حوالى تپه‏ ى ابوصليبى‏ خات، مستقر شد و با افزايش آتش خود، پشتيبانى به نسبت مناسبى را براى يگان‏هاى مستقر در مواضع دوسلك فراهم نمود. در اواخر روز، خبر تصرف تپه ‏هاى «على ‏گره ‏زد»، توسط دشمن، و عقب‏ نشينى نيروهاى مدافع محور شماره‏ ى 1 به فرماندهان مدافع دوسلك رسيد و موجب نگرانى شديد آن‏ها گرديد. بديهى است كه با تصرف پل‏ها توسط دشمن، علاوه بر بسته شدن راه عقب ‏نشينى آن‏ها به شرق كرخه، امكان محاصره و نابودى آن‏ها هم قطعى بود، لذا فرمانده‏ى اين محور، اين خطر را به فرمانده‏ى لشكر 92 زرهى اعلام كرد و تقاضا نمود تكليف آن‏ها را مشخص كند و پل‏هاى موجود در سرخه‏ى نادرى را تا خاتمه‏ ى عقب ‏نشينى نيروهاى محور شماره ‏ى 2 تخريب ننمايند. به همين دليل و تأكيد لشكر، از تخريب اين پل‏ها خوددارى شد.

سلام علیکم. در 5 مهر 1359 و ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، فرماندهى تيپ 2 دزفول به سرهنگ زرهى، امرالله شهبازى، محول شد. وى در مصاحبه‏ى خود مى‏گويد: «استعداد تيپ 2 زرهی دزفول شامل پانزده دستگاه تانك چيفتن و سه دستگاه موشك تاو، سه قبضه تفنگ 106، سه دستگاه تانك سبك اسكورپيون و پنج عراده توپ 155 م.م. خودكششى است و در مقابل ما لشكر 10 زرهى عراقى قرار دارد كه داراى دو تيپ زرهى و يك تيپ مكانيزه و حداقل دویست دستگاه تانك است.» (پورداراب، ج2، 1384: 153).

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، وضعيت نيروهاى خودى در غرب كرخه، بسيار وخيم بود و تلفات زيادى از شروع نبرد تا آن تاريخ در محور عين ‏خوش به پاى پل كرخه و محور فكه ‏ـ شوش به نيروهاى مدافع وارد شده بود. در محور عين ‏خوش نيروهاى باقى ‏مانده‏ى تيپ 2 زرهى دزفول در ارتفاعات «على‏ گره ‏زد» و شاوريه مستقر بودند و لشكر 10 زرهى براى تصرف اين ارتفاعات اقدام به اجراى يك مانور احاطه‏ ى دوطرفه نمود. تيپ 17 زرهى از جناح راست (جنوب) و تيپ 42 زرهى از جناح چپ (شمال) و تيپ 24 مكانيزه براى پاك سازى منطقه و استفاده از موفقيت در نظر گرفته مى‏ كند. در آغاز روشنايى روز پنجم مهر 1359، نبردى سنگين در ارتفاعات «على ‏گره ‏زد»، شروع و ادامه مى ‏يابد و رزم نزديك بين مهاجمان كه استعدادشان بسيار زياد بود، با مدافعان به وجود آمد و آتش توپخانه‏ ى سنگين لشكر 10 زرهى عراق عرصه را بر نيروهاى خودى، تنگ و تلفات و ضايعات سنگين به باقى‏ مانده‏ى تيپ دزفول وارد مى ‏كند. تا ساعت دوازده ظهر مقاومت نيروهاى خودى، باعث وارد شدن تلفات و ضايعات سنگين به دشمن مى ‏شود، اما سرانجام اين مقاومت در ساعت 16:30 شكسته مى ‏شود و نيروهاى مهاجم عراقى، ارتفاعات «على ‏گره ‏زد» و شاوريه را تصرف و باقى‏ مانده‏ى تيپ 2 زرهی دزفول مجبور به عقب ‏نشينى اجبارى به حوالى پل نادرى كرخه و محور پل نادرى به طرف دزفول مى ‏شوند. (پورداراب، ج2، 1384: 152).

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، نبرد در جنوب غربى اهواز در حالى ادامه يافت كه دشمن با توپخانه‏ ى خود شهر اهواز را زير آتش گرفته بود و تلاش مى ‏نمود كه باقى ‏مانده‏ى تيپ 1 زرهى اهواز را از جنوب اهواز تا حاشيه ‏ى شهر به عقب براند، اما موفقيتى به دست نياورد. ولى يك گردان تانك دشمن با پشتيبانى توپخانه و خمپاره ‏اندازها از سمت غرب جاده ‏ى اهواز به مواضع لشكر 92 حمله كرد و تا آبادى «دب حردان» در 15 كيلومترى جنوب اهواز، پيش‏روى كرد كه با مقاومت نيروهاى موجود و اجراى آتش توپخانه‏ ى سنگين خودى و آتش تانك‏هاى تيپ 1 زرهی اهواز لشكر 92 زرهى خوزستان، نيروهاى دشمن در همان محل متوقف شدند و قادر به پيش‏روى به طرف اهواز نشدند. تلاش‏هاى دشمن جهت تصرف شهرستان سوسنگرد و در نتيجه، دسترسى به محور سوسنگرد ـ حميديه‏ - اهواز به ثمر نرسيد و نيروهاى مدافع ارتش جمهورى اسلامى ايران و نيروهاى مردمى و گروه جنگ‏هاى نامنظم شهيد دكتر چمران با وارد كردن تلفات و ضايعات به دشمن، اين شهر را حفظ كردند. لشكر 9 زرهى جمعى سپاه سوم ارتش عراق، با تيپ ‏هاى 35 و 43 زرهى و تيپ 14 مكانيزه و يك گردان پياده از تيپ 36 پياده‏ ى كوهستانى لشكر 2 عراق و به احتمال يك گردان مكانيزه از تيپ گارد جمهورى با مجموع شش گردان توپخانه‏ ى صحرايى و دو گردان توپخانه ‏ى پدافند هوايى، مجبور به استقرار در مناطق كرخه ‏كور، هويزه، غرب سوسنگرد و اللّه ‏اكبر مى ‏شود و تيپ 26 زرهى لشكر 5 مكانيزه در محور جفير گسترش مى ‏يابد. نيروى زمينى ارتش هم براى تقويت يگان‏هاى مستقر در منطقه‏ ى سوسنگرد تصميم مى‏ گيرد تيپ 2 زرهى دزفول از لشكر 92 زرهى خوزستان را از منطقه‏ ى دزفول به منطقه‏ ى سوسنگرد انتقال يابد و اين تصميم در آبان ماه 1359 عملى مى ‏شود. (پورداراب، ج2، 1384: 150 تا 152).

سلام علیکم. در ششمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب ، فرماندهى ارتش عراق با توجه به مقاومت و پايدارى كم‏نظير رزمندگان اسلام تصميم گرفت، از روز پنجم مهر 1359، قواى بيش‏ترى در منطقه‏ى عملياتى خرمشهر و اهواز وارد عمل سازد. نيروهاى تقويت شده‏ى عراق از روز پنجم مهرماه، حمله‏ى مجدد را براى اشغال خرمشهر آغاز كردند، و از دو محور غربى و شمالى، نيروهاى مدافع را تحت فشار قرار دادند و آتش توپخانه‏ ها و خمپاره ‏اندازهاى عراقى بر روى خرمشهر و آبادان شدت بيش‏ترى داشت. در ساعت 11:10 فشار نيروهاى عراقى به حدى شدت يافت كه احتمال سقوط خرمشهر در همان روز قطعى به نظر مى ‏رسيد. عناصر باقى ‏مانده‏ى لشكر 92 زرهى، شامل افراد يك گردان تانك و گردان 151 پياده‏ى دژ، در اين روز با كمك ژاندارمرى در شمال خرمشهر، در حدود پليس ‏راه خرمشهر تغييرمكان دادند و دفاع از شمال شهر را به عهده گرفتند. ساير نيروها شامل باقى‏ مانده‏ى گردان 165 مكانيزه، به علاوه‏ ى گردان تكاوران دريايى و دانشجويان دانشكده‏ ى افسرى و رزمندگان سپاه پاسداران و نيروهاى مردمى كه با مراجعه به مراكز نظامى و با گرفتن سلاح و امكانات به برادران رزمنده خود مى ‏پيوستند، از منطقه‏ ى غرب خرمشهر و جنوب آن عمليات تدافعى خود را برنامه ‏ريزى كردند. در مجموع امروز دشمن موفقيتى به دست نياورد و نيروهاى خودى ضمن جلوگيرى از پيش‏روى دشمن، تلفات زيادى نيز به آن‏ها وارد نمودند و توپخانه‏ ى نيروى زمينى شامل گردان توپخانه‏ ى 175 ميلى‏مترى و يك گردان توپخانه‏ ى 155 ميلى‏ مترى موفق شدند در منطقه ‏ى خرمشهر و آبادان در روز 5 مهرماه با اجراى آتش متقابل، آتش توپخانه‏ ى عراق را خاموش سازند. (پورداراب، ج2، 1384: 149).

سلام علیکم. در پنجمین روز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از رزمندگان نیروی زمینی دوازده نفر پایور و یازده نفر وظیفه به شهادت رسیدند و 42 نفر پایور و 35 نفر وظیفه مجروح شدند.

سلام علیکم. فرماندهی کل قوا امام خمینی در چهارم مهر ۱۳۵۹ در تجلیل از جوانمردی‌های نیروهای مسلح- توصیه به ارتش و ملت عراق خطاب به ملت و ارتش ایران- ملت و ارتش عراق گفت: «ارتش ما حجت دارد. می‌گویند که ما اگر بمیریم پیش خدا می‌رویم. این روحیه است که مقدم می‌دارد. این روحیه‌ای که عقیده‌ی ایمانی‌اش این است که من اگر کشته بشوم، یک توفیقی برای من و من می‌روم در جوار رحمت الهی. این روحیه است که ما را پیروز کرده و ارتش ما هم این روحیه را بحمدالله دارند.» (صحیفه امام، 1379، ج 13: 234). و در ادامه به ارتش عراق گفت: «برگردید به اسلام ای ارتش عراق! ای قوای مسلح عراق برگردید به اسلام! تا وقت نگذشته! آن روزی که وقت گذشت دیگر نمی‌توانید برگردید. الان که واقعی است توبه کنید. همان‌طوری که از برادران شما بسیاری توبه کردند و آمدند اینجا و جزء لشکر اسلام شدند. شما هم برگردید و ملحق شوید به کشور اسلامی و لشکر اسلامی. هم برای دنیا و هم برای آخرتان، این صلاحتان هست.» (همان: 238-237).

سلام علیکم. در پنجمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی غرب، يگان‏هاى زرهى دشمن در ارتفاعات مجيدقادرآقا، بابا هادى، هدايت و آق‏داغ مستقرند و توپخانه‏ى دشمن نيز پشت ارتفاعات برار عزيز موضع گرفته است و دشمن در محور قصرشيرين‏ـ خسروى تعداد زيادى ضدهوايى مستقر كرده است. در محور سرپل ذهاب، دو خودروى حامل مهمات دشمن به وسيله‏ى يگان‏هاى تيپ 3 زرهی ابوذر از لشكر 81 زرهی کرمانشاه به غنيمت گرفته شد و افراد آن اسير شدند. به دنبال سقوط شهرستان نفت شهر، مأموران شهربانى به ارتفاعات اطراف رفتند. در ضمن، يك نفر درجه‏دار شهربانى كه از ناحيه‏ ى پا مجروح گرديده بود در بيمارستان اسلام ‏آباد بسترى شد. در روز 4 مهر، سنگين ‏ترين نبرد در غرب در منطقه‏ ى ايلام رخ داد كه نيروهاى مسلح با هم‏كارى مردم موفق شدند هفتاد دستگاه تانك متجاوز عراقى را در ايلام و محورهاى اطراف آن منهدم نمايند. اهالى قصرشيرين با كوكتل مولوتف به تانك‏هاى مهاجم عراقى حمله كردند و چند تانك را منهدم نمودند؛ تعدادى از تانك‏هاى عراقى به دست نيروهاى خودى افتاد كه متأسفانه توسط مردم منهدم شدند. در ساعت 15:00 نيروهاى زرهى دشمن تحت فشار نيروهاى خودى، منطقه‏ ى گرده ‏نو را تخليه و به عقب رفتند و يك تانك دشمن به طور سالم با خدمه به دست نيروهاى خودى افتاد. برابرخبر رسيده تا ساعت 16:50 گروه رزمى 290 با دادن تلفات و ضايعات سنگين عقب‏ نشينى نمود و فقط با دو دستگاه تانك در پاطاق مستقر است و گروه رزمى 215 مستقر در تنگاب با دادن تلفات و ضايعات سنگين از تنگ‏ديره عقب ‏نشينى نموده است. گروه رزمى 195 در سومار با نيروى دشمن به‏ شدت درگير و دشمن در محور سومارـ نفت شهر در حال پيش‏روى است. براثر فشار حملات بالگردهای خودى، نيروهاى زرهى دشمن در منطقه‏ى قصرشيرين در حال عقب ‏نشينى هستند. تيپ 1 زرهی اسلام آباد از لشكر 81 زرهى کرمانشاه در منطقه ‏ى ترساق، هلاله به ميمك و تيپ 84 پیاده خرم آباد در منطقه‏ ى مهران و سد كنجان چم از شروع جنگ تا كنون به مقاومت و نبرد خود ادامه دادند و به علت وسعت منطقه و نابرابرى در مقابل دشمن (لشكر 2 پياده كوهستانى و تيپ 37 زرهى عراق) بالاجبار مواضع خود را تغيير دادند و دشمن در اين منطقه موفق مى ‏شود شهر مهران را تصرف و اشغال كند و ارتفاعات ميمك و قلاويزان را نيز تصرف نمايد. در مجموع با همه فداكارى ‏ها و ايثار و مقاومت رزمندگان اسلام در منطقه‏ ى غرب، پس از پنج روز نبرد مداوم با دشمن، شهرهاى مهران، سومار، نفت شهر، قصرشيرين به اشغال دشمن درآمد و نيروهاى خودى متحمل تلفات و ضايعات سنگينى شدند. (پورداراب، ج2، 1384: 134 - 133).

سلام علیکم. در پنجمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی غرب، در منطقه‏ى قصر شيرين، با ورود نيروهاى دشمن به داخل شهر قصر شيرين، نبرد خيابانى بين مدافعان و مهاجمان به اوج خود رسيد و مردم شجاع قصرشيرين، ژاندارمرى، شهربانى قصرشيرين، سپاه پاسداران و باقى ‏مانده‏ى يگان‏هاى تيپ 3 زرهی ابوذر لشكر 81 زرهى کرمانشاه با هر امكانى كه داشتند، كوچه به كوچه و خانه به خانه با دشمن به نبرد پرداختند، اما راه‏هاى ارتباطى قصرشيرين قطع شده بود و امكان پشتيبانى و حتى تخليه‏ ى مجروحان و شهدا وجود نداشت و كم‏كم نيروهاى مدافع تقليل يافت. در روز چهارم مهرماه، خيابان‏هاى قصرشيرين جولانگاه سربازان اشغال‏گر عراقى بود و گردان 222 و 290 تانك لشكر 81 زرهی کرمانشاه كه از قصرشيرين دفاع مى ‏كردند به كلى متلاشى شدند و تعداد كمى تانك براى آن‏ها باقى مانده بود. بعد از سقوط قصرشيرين، نيروهاى عراقى تلاش كردند سرپل ذهاب را به تصرف خود درآورند، لذا از سمت شمال وغرب و جنوب به طرف اين شهر هجوم آوردند و بالگردهای هوانيروز كه از يگان‏هاى زمينى پشتيبانى مى‏كردند گزارش دادند كه انبوهى از نيروهاى دشمن در منطقه در حال پيش‏روى هستند. در بازجويى از اسراى عراقى، مشخص شد كه تيپ ‏هاى 25 مكانيزه و 30 زرهى لشكر 6 زرهى و تيپ 23 لشكر 8 كوهستانى عراق در منطقه‏ى قصرشيرين، سرپل ذهاب وارد عمل شده ‏اند و در حقيقت يك لشكر زرهى تقويت شده‏ى ارتش عراق براى تصرف قصرشيرين و سرپل ذهاب اختصاص يافته بود. عناصر باقى ‏مانده‏ى يگان‏هاى ارتش در حوالى سرپل ذهاب كه تلفات و ضايعات سنگينى در 5 روز نبرد متحمل شده بودند با كمك فرماندهان مجددا سازماندهى شدند و با همان عناصر باقى‏ مانده، فرمانده تيپ 3 زرهى لشكر 81 تصميم مى ‏گيرد با پشتيبانى هوانيروز و هم‏يارى و هم‏كارى سپاه پاسداران به دشمن حمله كند و آن‏ها را از سرپل ذهاب دور نمايد. لذا از ساعت 20:1414:20 روز 4 مهر 1359 نيروهاى ياد شده شروع به پيش‏روى نمودند و با وارد كردن ضربات مؤثر، مهاجمان عراقى در محور سرپل ذهاب، گرده نو عقب‏نشينى نمودند و وضعيت منطقه‏ ى قصرشيرين سروسامانى پيدا كرد، اما در محور سومار و منطقه‏ ى نفت شهر وضع بسيار بحرانى بود و با سقوط سومار، منطقه ‏ى نفت شهر نيز مورد تهديد جدى و در شرف سقوط قرار گرفت. (پورداراب، ج2، 1384: 132 - 133).

سلام علیکم. در پنجمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، نيروهاى دشمن در غرب كرخه، در دو محور عين‏خوش، پاى پل كرخه و فكه و شوش پيشروى خود را به سمت شرق براى رسيدن به كرخه و عبور از آن و تصرف دزفول و قطع راه‏هاى ارتباطى استان زرخيز خوزستان شدت بخشيدند. در محور عين‏ خوش به پاى پل كرخه، لشكر 10 زرهى عراق با تيپ 17 و 42 زرهى در خط، در شمال و جنوب جاده، شروع به پيش‏روى كردند، تا در حوالى سه ‏راه دچه تيپ 2 دزفول را منهدم و راه را براى وصول به دزفول هموار كنند. نبرد سختى با از خود گذشتگى و ايثار مدافعان تيپ 2 زرهى دزفول و نيروهاى عظيم دشمن در اين منطقه جريان داشت و نيروهاى مدافع با استفاده از آتش سلاح‏هاى ضدتانك و به آتش كشيدن تانك و نفربرهاى دشمن، آنان را مجبور به توقف نمودند، اما خود نيز آسيب زيادى متحمل شدند . در محور فكه، وضع متفاوت بود و سه گروه رزمى شامل باقى ‏مانده‏ى گروه رزمى 37 زرهى شيراز و گروه رزمى 138 پياده‏ ى لشكر 21 پیاده حمزه (ع) گردان 138 و يك گروهان كامل تانك و قسمتى از گروه رزمى 141 پياده لشكر 21 پیاده حمزه (ع) با ايثار و فداكارى توانستند با استفاده‏ ى صحيح از موشك ‏هاى ضدتانك تاو و دراگون و آر ـ پى‏ـ جى‏ـ7 و استفاده از تانك‏هاى موجود و با استفاده از زمين و تبادل آتش ديده‏ بانى شده، تعداد 25 دستگاه تانك دشمن را كاملاً منهدم و لشكر 1 مكانيزه را زمين‏گير كنند. مقاومت و ايثار يگان‏هاى لشكر 21 پیاده حمزه (ع) آن چنان بود كه سر لشكر عراقى وفيق‏ السامرايى، در كتاب ويرانه‏ى دروازه‏ ى شرقى در صفحه‏ ى 75 و 75 مى ‏نويسد: «لشكر 10 زرهى به فرماندهى سرتيپ ستاد، هشام صباح‏ الفخرى، نتوانست دشت نادرى را براى عبور از كرخه به تصرف خود در آورد و زمينه‏ ى قطع راه ارتباطى اهواز ـ تهران و اشغال دزفول و پايگاه هوايى آن را فراهم كند. علت شكست اين عمليات، ناكافى بودن نيروهاى مهاجم و استقرار يك نيروى قدرتمند و پر تعداد ايرانى در برابر نيروهاى عراقى و مساعد بودن زمين براى دفاع از دزفول بود؛ و لشكر يك مكانيزه نيز در عبور از رودخانه‏ ى كرخه در منطقه‏ ى شوش ناكام ماند، هر چند تلاش نمود تا از محل شاخه ‏هاى متعدد رودخانه عبور كند، اما يگان‏هايى از لشكر 21 پياده‏ى ايران به‏شدت در برابر نيروهاى عراقى مقاومت كردند. در اين محور ايثار نيروهاى مدافع باعث شد دشمن در محور چنانه ‏ـ دوسلك متوقف شود و از سقوط سايت ابوصليبى ‏خات نيز جلوگيرى شد.»

نيروى هوايى ارتش جمهورى اسلامى با شجاعت و فداكارى در اين روز تمامى تلاش خود را براى خنثى كردن فعاليت هوايى و نيروهاى زرهى دشمن به كار بست و در پشتيبانى از مدافعان دلاور نيروى زمينى ضربات سختى به نيروهاى متجاوز وارد كرد و سرانجام در پايان روز چهارم لشكر 10 زرهى عراق در غرب ارتفاعات «على گره‏ زد» متوقف شده، گسترش يافت و خود را براى ادامه‏ ى مراحل بعدى عمليات آماده نمود. (پورداراب، ج2، 1384: 131 132).

س

سلام علیکم. در پنجمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی جنوب، تلاش دشمن در روز چهارم مهرماه براى پيشروى و وصول سريع به اهواز شدت يافت و نيروهاى دشمن در طول شب پادگان حميد و محل‏هاى استقرار واحدهاى لشكر 92 زرهى را به ‏شدت زير آتش توپخانه قرار دادند؛ اين شدت آتش به حدى بود كه مدافعان پادگان حميد مجبور به جابه ‏جايى و انتخاب مواضع جديد شدند. امروز يكى از خونين ‏ترين روزهاى نبرد در خوزستان بود و دشمن با ستون‏هاى زرهى خود تا حوالى «آب تيمور» پيش‏روى كرد، اما حضور فعال نيروى مردمى، وارد شدن قواى تازه نفس از نيروى زمينى ارتش به اهواز و منطقه‏ى نبرد، فعاليت موثر بالگردهاى هوانيروز و پشتيبانى شديد نيروى هوايى ارتش و بمباران مداوم ستون‏هاى زرهى دشمن، سبب شد تا دشمن در جنوب غربى اهواز زمين‏گير شود؛ و خط پدافندى نيروهاى خودى انسجام بيش‏ترى پيدا كند. در محور بستان، پل بستان بر روى رودخانه‏ ى كرخه به وسيله ‏ى مهندسى لشكر 92 تخريب شد و تانك‏هاى عراقى به صورت ستون در شش كيلومترى بستان متوقف شدند كه با حمله ‏ى هواپيماهاى نيروى هوايى ارتش، تعدادى از آن‏ها منهدم و بقيه عقب ‏نشينى كردند. (پورداراب، ج2، 1384: 130).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در منطقه ی غرب در ساعت 25:18، ورود نيروهاى عراقى به داخل شهر قصرشيرين مورد تأييد قرار گرفت و اطلاع رسيد كه واحدهاى زرهى و مكانيزه ‏ى دشمن از طرف شمال غربى و از طريق پاسگاه‏هاى قلعه سفيد و هدايت، وارد شهر قصرشيرين شده ‏اند. در اين گيرودار و پيكار با دشمن خارجى، عوامل ضد انقلاب داخلى از عشاير قل‏خانى كه در كوهستان‏ هاى شمال گردنه‏ ى پاطاق مستقر بودند، عمليات خائنانه ‏اى را آغاز كردند و پاسگاه‏هاى بيونيج و گهواره را مورد حمله قرار دادند و نگرانى ديگرى براى فرماندهان مسؤول منطقه ايجاد كردند. با ورود نيروهاى دشمن به داخل شهر قصرشيرين، نبرد شهرى بين مدافعان ميهن اسلامى با نيروهاى متجاوز اشغال‏گر به اوج خود رسيد. عده‏ اى از اهالى غيور و شجاع قصرشيرين با هر امكانى كه داشتند، آماده ‏ى دفاع از دين و ميهن خود بودند؛ بنابراين نبرد كوچه به كوچه و خانه به خانه جريان يافت. سرانجام دقايقى بعد از نيمه شب سوم به چهارم مهرماه، ناحيه‏ى ژاندارمرى كرمانشاه اطلاع داد كه شهر قصرشيرين در كنترل كامل نيروهاى دشمن قرار گرفته است. با سقوط قصرشيرين، فرمانده لشكر 81 زرهى کرزمانشاه وضعيت كلى منطقه‏ ى نبرد كرمانشاه را چنين گزارش داد: «گردان‏ هاى 222 و 290 تانك كه در منطقه‏ى قصرشيرين دفاع مى ‏كردند، به كلى متلاشى شده‏ اند، فقط تعداد معدودى تانك از آن‏ها باقى مانده است. قصرشيرين در كنترل كامل دشمن است، از وضعيت نفت شهر اطلاعى در دست نيست، گروه رزمى 215 تانك كه در محور تنگاب كهنه، مستقر و پدافند مى ‏كرد با دادن تلفات سنگينى به تنگ دهره در شرق قاسم‏ آباد عقب‏ نشينى كرده است».(پورداراب، ج2، 1384: 110).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى غرب ، نيروهاى عراقى شديدترين حملات خود را در منطقه‏ ى نبرد قصرشيرين، سرپل ذهاب به مرحله ‏ى اجرا گذاشتند. حملات زمينى نيروهاى عراقى با پشتيبانى شديد هوايى توام گرديد و نيروى هوايى متجاوز شهرهاى كرمانشاه و اسلام‏آباد را به شدت بمباران كرد و از جمله نقاطى كه در شهر كرمانشاه بمباران شد، پايگاه هوانيروز بود. دامنه‏ى بمباران هواپيماهاى عراقى‏ ها در تمام صحنه ‏ى عمليات غرب گسترش و تا شهر تبريز توسعه يافت و متقابلاً جنگنده ‏هاى نيروى هوايى ايران وارد عمل شدند و مناطق نظامى شهرهاى نزديك به مرز عراق از جمله تاسيسات نظامى خانقين را بمباران كردند. يگان‏هاى نيروى زمينى عراق تلاش كردند، شهر سرپل ذهاب را اشغال كنند و پادگان سرپل ذهاب را از سمت شمال شرقى دور بزنند و محور مواصلاتى اسلام ‏آباد ـسرپل ذهاب را قطع نمايند و در صورت امكان خود را به گردنه ‏ى پاطاق برسانند. با شرايطى كه پيش آمده بود عملاً قصرشيرين در محاصره قرار گرفته و فقط راه گيلان‏غرب تا حدودى باز بود. شهر قصرشيرين زير آتش توپخانه ‏ى دشمن قرار داشت. شبكه ى آب و برق آن قطع شده و شهر در معرض سقوط قطعى بود. در ساعت 10:9، نيروهاى دشمن از جاده‏ى سرپل ذهاب ـ قصرشيرين به سمت جنوب پيش‏روى كردند. در اين موقع مقاومت عناصر تيپ 3 زرهی ابوذر لشكر 81 زرهى به حالت پراكنده درآمده بود؛ به نحوى كه ديگر جبهه ‏ى مشخصى براى نبرد وجود نداشت. تمام منطقه‏ى شمال و غرب جاده‏ى اصلى قصرشيرين به اشغال نيروهاى دشمن درآمده بود. نيروهاى مدافع موضع خّرناصرخان بشدت آسيب ديدند و با وضع سختى عقب ‏نشينى كردند و يگانى كه در محور تنگاب كهنه ـ سه‏ راهى گيلان‏غرب پدافند مى‏ كرد متلاشى شده بود. فرماندهى و كنترل تضعيف گرديده و جمع ‏آورى عناصر باقى‏مانده و سازمان دادن و وارد عمل كردن مجدد آنان با دشوارى زيادى توأم بود، اما مقاومت هنوز ادامه داشت و حتى در داخل شهر قصرشيرين عده‏اى اندك باقى‏مانده، با دشمن مى‏ جنگيدند و اجازه نمى‏ دادند، سربازان دشمن به سادگى وارد شهر شوند. در اين پايدارى دليرانه، اهالى شهر نيز با نيروهاى رزمنده هم‏يارى و هم‏كارى مى‏كردند و از خانه و كاشانه ‏ى خود دفاع مى ‏نمودند. (پورداراب، ج2، 1384: 108 و 109).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى غرب ، به علت حجم آتش سنگين دشمن و برترى كامل آنان نسبت به نيروهاى موجود در منطقه‏ ى مهران، شهر مهران در بعدازظهر روز دوم مهر سقوط مى‏كند و مدافعان مهران در دشت مهران با دشمن قطع تماس نموده و به شرق رودخانه‏ ى چنگوله عقب ‏نشينى مى ‏نمايند، اما زد و خوردها در ارتفاعات مرزى شمالى دشت مهران ادامه يافت. زيرا باقيمانده‏ ى پاسگاه‏هاى ژاندارمرى و يگانى از تيپ 84 پیاده خرم آباد كه در شمال غرب سد كنجانچم مستقر بودند، در مقابل دشمن به مقاومت پرداختند و با استفاده‏ى صحيح از زمين، پيش‏روى دشمن را كند كردند و همين مقاومت‏ها سبب شد كه نيروهاى متجاوز عراقى نتوانستند دامنه‏ ى تجاوزات خود را به سرعت گسترش دهند. از طرف ديگر تيپ 1 زرهی اسلام آباد لشكر 81 زرهی کرمانشاه مسؤوليت دفاع از منطقه‏ى نبرد در غرب صالح‏آباد را به عهده گرفت و تيپ 84 پیاده خرم آباد مسؤوليت پدافندى منطقه‏ ى مهران. از روز سوم مهرماه، هوانيروز ارتش به طور فعال در صحنه‏هاى نبرد حضور يافت و از جمله مناطقى كه بالگردهای رزمى هوانيروز وارد عمل شدند، منطقه‏ ى مهران و صالح ‏آباد و سرپل ذهاب بود. هم‏چنين در منطقه‏ ى ايلام، بسيج عشايرى ملك شاهى فعال و وارد عمل شد و ورود اين عشاير غيور، سبب تقويت نسبى قدرت دفاعى رزمندگان و افزايش روحيه شد. سومار در روز يكم مهر سقوط نمود، اما نيروهاى موجود در پاسگاه‏هاى ژاله ‏پناه، سلمان كشته، نفت شهر، كانى ‏شيخ، سانواپا، چفاشيرگه، تپه‏ بازرگان و يگان مستقر در مواضع تپه‏ هاى اسماعيل ‏خان و قلعه جوق واقع در منطقه‏ ى سومار هنوز به مقاومت ادامه مى ‏دهند. (پورداراب، ج2، 1384: 107).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب لشكر 92 زرهى در منطقه‏اى بسيار وسيع از چنگوله تا جزيره‏ ى آبادان گسترش داشت و در مقابل اين لشكر، دشمن حداقل 5 لشكر زرهى، مكانيزه و پياده را در محورهاى مختلف گسترش داده و با آتش توپخانه‏ ى سنگين و پشتيبانى هوايى پى ‏درپى حمايت مى ‏شدند؛ اما از توان رزمى يگان‏هاى لشكر 92 زرهى به تدريج كاسته مى ‏شد و جايگزين هم نمى ‏گرديد و لشكر 92 زرهى دچار مشكلات عديده‏اى شده بود و نيروهاى تقويتى اعزامى نيروى زمينى هم به هيچ وجه براى مقابله جدى با دشمن كافى نبود. از طرفى متأسفانه كودتاى انجام نشده نقاب باعث شد كادر فرماندهى تغيير و تعدادى هم بازداشت شوند و از طرفى مسؤولان سياسى منطقه نيز به طور گسترده در امور لشكر مداخله كنند. در چنين شرايط بحرانى در روز سوم مهرماه، لشكر 92 داراى فرماندهى جديد شد. سرهنگ زرهی ستاد غلامرضا قاسمى ‏نو، فرمانده جديد، به عنوان نخستين گام، يك قرارگاه فرماندهى براى غرب دزفول (تيپ 2 زرهى دزفول + گردان 283 سوارزرهى + گروه رزمى تىپ 37 زرهى شيراز + گروه رزمى 138 و گروه رزمى 141 پياده از لشكر 21 پياده) تشكيل داد كه اوضاع آن منطقه را سروسامان بدهد و براى هدايت اين قرارگاه معاون لشكر را كه تا آن روز سرپرستى لشكر را به عهده داشت انتخاب و معرفى کرد. (پورداراب، ج2، 1384: 106).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب در محور موسيان ‏ـ عين‏ خوش، نيروهاى عراقى با به كارگيرى تمامى توان لشكر 10 زرهى عراق و در محور فكه ‏ـ چنانه ‏ـ شوش با به كارگيرى تمامى توان لشكر 1 مكانيزه براى دست‏يابى به دزفول و شوش آماده ‏ى حمله بودند. لشكر 10 زرهى عراق با دو تيپ زرهى در خط و تيپ 24 مكانيزه در احتياط و لشكر 1 مكانيزه با دو تيپ مكانيزه در خط و يك تيپ زرهى در احتياط به نبرد با نيروهاى مدافع در اين دو محور پرداختند. با اجراى شديد آتش توپخانه و استفاده از قدرت آتش، تيپ ‏هاى زرهى دشمن، تلفات و ضايعات نيروهاى خودى لحظه به لحظه افزايش مى ‏يافت. نيروهاى عراقى قصد داشتند كه تا پايان روز سوم، به هر شكل ممكن به اهداف خود برسند، اما رزمندگان نيروى زمينى ارتش دلاورانه به مقابله و نبرد با دشمن ادامه دادند و با وجود نابرابرى و كاستى‏هاى موجود اجازه ندادند دشمن به اهداف خود برسد. سرانجام در پايان روز سوم، در غرب دزفول، تيپ 2 زرهى مجبور به عقب ‏نشينى از عين‏ خوش به ارتفاعات على ‏گره ‏زد مى ‏شود و در محور فكه عناصر باقى‏ مانده از گروه رزمى 37 زرهى شيراز از فكه عقب نشينى نموده در چنانه ‏ـ دوسلك با كمك گروه رزمى 138 پياده، لشكر 21 مواضع دفاعى در ارتفاعات منطقه تهيه و خود را براى دفاع آماده مى‏ كنند. (پورداراب، ج2، 1384: 105).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب در محور بستان ‏ـ سوسنگرد، فشار دشمن ساعت به ساعت شديدتر مى‏شود و تيپ 3 زرهى لشكر 92 با تلفات سنگين مجبور به پذيرش عقب‏نشينى مى‏گردد، يگان‏هاى اين تيپ در ساعت 30:18 امروز در تپه الله‏اكبر در شمال سوسنگرد مستقر مى‏شوند. به جز دانشجويان دانشكده‏ى افسرى كه براى كمك به يگان‏هاى لشكر 92 زرهى به منطقه وارد شدند، امروز يك گروه رزمى شامل گردان 148 پياده و يك گروهان تانك از مشهد به اهواز وارد شد كه زير امر تيپ 1 لشكر 92 قرار گرفت و اين يگان اولين واحد تقويتى بود كه به منطقه‏ى اهواز، سوسنگرد اعزام گرديد. به منظور تقويت يگان‏هاى مستقر در غرب دزفول، نيروى زمينى دستور اعزام گروه رزمى 141 شامل گردان 141 پياده و يك گروهان تانك از لشكر 21 را صادر نمود. اين گردان در تاريخ 3/7/1359 از طريق راه‏آهن وارد دوكوهه‏ى انديمشك شد و به علت ويران شدن خط آهن در آن‏جا از قطار پياده و به سمت كرخه حركت كرد و در حوالى فرودگاه اضطرارى در شرق رودخانه مستقر شد و يك گروهان آن به منطقه‏ى چنانه دوسلك اعزام گرديد. (پورداراب، ج2، 1384: 104 و 105).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب در محور كوشك ‏ـ طلائيه، يگان‏هاى تيپ 1 زرهى لشكر 92 كه در منطقه‏اى بسيار وسيع گسترش يافته بود، در اثر فشار شديد دشمن و تلفات و ضايعات زياد مجبور به عقب‏نشينى تا حوالى پادگان حميد گرديد و در محور طلائيه ‏ـ هويزه‏ ـ سوسنگرد، تنها يك گروهان از گردان 221 سوار زرهى و پرسنل پاسگاه‏هاى ژاندارمرى و نيروهايى عناصرى از سپاه پاسداران و نيروهاى مردمى باقى ماندند و نيروهاى دشمن به طرف سوسنگرد پيش‏روى داشتند. (پورداراب، ج2، 1384: 104).

سلام علیکم. در چهارمين روز جنگ تحميلى در 3 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب در منطقه‏ ى عمومى خرمشهر و آبادان، همان‏طور كه انتظار مى‏ رفت در ساعت 25:05 روز سوم مهرماه، تهاجم نيروهاى عراقى با اجراى آتش شديد توپخانه، به خرمشهر و آبادان آغاز شد و شدت آتش به حدى زياد بود كه فرمانده اين منطقه‏ ى نبرد گزارش مى ‏كند. چنان‏چه با حملات هوايى ارتش، توپخانه‏ ى دشمن خاموش نشود ظرف چند ساعت خرمشهر با خاك يكسان مى ‏شود. در حالى كه وضعيت خرمشهر لحظه به لحظه وخيم‏تر مى ‏شد، گردان‏هاى دانشجويان دانشكده ‏ى افسرى با يك قرارگاه هدايت‏ كننده با 12 فروند سى ـ130 به خوزستان اعزام شدند؛ اين گردان‏ها فاقد خودرو و سلاح‏هاى سنگين بودند.

امروز مقاومت مدافعان خرمشهر در مقابل يورش نيروهاى عراقى براى فرماندهان نظامى آن كشور عجيب و غيرمنتظره بود و سبب شد كه آن‏ها تغييراتى در طرح‏هاى تهاجمى خود به عمل آورند، لذا يك تيپ زرهى ديگر در روز سوم از طريق بصره وارد منطقه شد تا در نبرد خرمشهر وارد عمل شود. در ساعت 00:12 امروز دشمن از سمت شمال به 5 كيلومترى خرمشهر رسيد و خرمشهر به محاصره‏ى نيروهاى عراقى درآمد و براى مقابله با پيش‏روى دشمن قسمتى از مدافعان شهر در حاشيه ‏ى شمالى خرمشهر مستقر و حالت دفاعى مى ‏گيرند و به روى نيروهاى دشمن آتش مى‏ كنند. در نتيجه، پيش‏روى آن‏ها كند مى‏ شود، اما آتش دشمن در اين منطقه بسيار شديد بود و در آبادان، پالايشگاه دچار آتش ‏سوزى‏ هاى مهيب مى ‏شود. به علت تداوم آتش دشمن و فشار حملات نيروهاى عراقى، نيروهاى مدافع خرمشهر شامل گردان 151 دژ لشكر 92 زرهى و گردان تكاوران دريايى، ژاندارمرى، شهربانى و نيروهاى مردمى، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى در ساعت 40:14 به داخل شهر عقب ‏نشينى و تلفات و ضايعات آن‏ها ساعت به ساعت بيش‏تر مى‏ شد. در پايان امروز، نيروهاى عراقى از شمال خرمشهر به حدود 5 كيلومترى شهر رسيدند و از طرف غرب نيز به نزديكى كرانه‏ى غربى نهر عرايض و پل نو رسيدند و به اين ترتيب خرمشهر از ناحيه‏ ى غرب و شمال در محاصره ‏ى دشمن قرار گرفت. (پورداراب، ج2، 1384: 103 و 104).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 فرماندهی کل قوا امام خمینی در خصوص تکلیف شرعی الهی و انسانی ملت عراق خطاب به ارتش و ملت مسلمان عراق گفت: «شما می‌دانید که این جنگ بین ایران و بعثی‌های عراق، جنگ بین اسلام و کفر و قرآن کریم و الحاد است از این جهت، بر همه‌ی شما و ما مسلمانان جهان لازم است از اسلام عزیز و قرآن کریم دفاع کنیم و این خیانت‌کاران را به جهنم بفرستیم. اکنون تکلیف شرعی، الهی، انسانی شما آن است که در هر محلی هستید به ضدیت و کارشکنی برآیید.» (صحیفه امام، 1379، ج 13: 230). همچنین اداره دوم ارتش و نیروی زمینی در ۲ مهر ۱۳۵۹ اعلام کردند: براثر مقاومت نیروهای تیپ ۳ زرهی ابوذر و تلاش و فداکاری خلبانان هوانیروز قوای عراقی سرکوب شدند عراقی‌ها تانک‌ها و تجهیزات خود را رها و فرار کردند (گزارش وضعیت روزانه شماره ۱۸۷).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 در منطقه ‏ى غرب، قوای دشمن تلاش نمودند، تپه‏ ى 343 در شمال مهران را تصرف و شهر مهران را از سمت جنوب و از سمت غرب و شمال محاصره نمايند. تيپ 84 پياده كه مسؤوليت دفاع مهران را به عهده داشت، فقط يك گردان در منطقه ‏ى مهران داشت و بقيه‏ ى يگان‏هاى تيپ موفق نشده بودند تا روز دوم به مهران برسند، لذا وضع يگان‏هاى خودى به علت كمبود نيرو لحظه به لحظه وخيم‏تر مى‏ شد. سرانجام در اثر فشار سنگين دشمن تا ساعت 35:13 مورخه‏ ى 2/7/1359 پاسگاه‏هاى مرزى بهرام‏آباد و خسروآباد، آب زيارى و تپه‏ ى 343 به تصرف دشمن درآمد و مهران از 3 سمت به محاصره افتاد. در اثر ادامه‏ ى پيش‏روى دشمن، شهر مهران در بعدازظهر روز دوم سقوط كرد و رزمندگان مدافع به علت كمبود توان رزمى نتوانستند بيش از 48 ساعت در مقابل يك لشكر تقويت شده‏ى عراقى ‏ها در اين منطقه مقاومت كنند، اما در جبهه‏ ى ميمك تيپ 1 زرهی اسلام آباد از لشكر 81 زرهی کرمانشاه شديدا در مقابل دشمن مقاومت مى ‏كرد. تيپ 3 لشكر 81 زرهى و نيروهاى سپاه پاسداران شامل سپاه پاسداران جوانرود و فدائيان امام و نيروهاى ژاندارمرى موجود در منطقه و نيروهاى مردمى، مأموريت پدافند از منطقه ‏ى قصرشيرين و سرپل ذهاب در محورهاى ميدان، باغ‏كوه، سرپل ذهاب ـ سرقزل، قراويز، سرپل ذهاب ـ قوره ‏تو و خسروى، قصرشيرين، سرپل ذهاب ـ خسروى، قصرشيرين، گيلان‏غرب، را به عهده داشتند. اين تيپ قبل از شروع تهاجم سراسرى عراق در مناطق مرزى، درگيرى ‏هاى متعددى داشت و توانست از 31/6/1359 تا امروز در شرايط نابرابر در مقابل دشمن مقاومت نمايد، اما سرانجام در 2/7/1359 شهرهاى قصرشيرين در محاصره؛ ولى خسروى و قسمتى از دشت ذهاب و ارتفاعات بازى دراز، باغ‏كوه و گاوميشان به تصرف دشمن درآمد. (پورداراب، ج2، 1384: 83 و 82).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 در منطقه ‏ى غرب، دراثر حمله‏ ى متقابل گروه رزمى زرهى 217 از تيپ 1 زرهى اسلام آباد لشكر 81 زرهی کرمانشاه، در منطقه ‏ى عمومى ميمك 25 نفر از نيروهاى دشمن اسير و به ايلام تخليه و تعداد زيادى از تانك‏ها و نفربرهاى دشمن نابود گرديد. برابر اعلام نيروى زمينى و اداره‏ى دوم ستاد مشترك ارتش در 2/7/1359 براثر مقاومت تيپ 3 ابوذر لشكر 81 و ايثار و فداكارى خلبانان هوانيروز در منطقه‏ ى عمومى قصرشيرين، نيروهاى عراقى در مقابل اين تيپ سركوب گرديدند؛ به طورى كه افراد عراقى تانك‏ها و نفربرهاى خود را رها نموده و فرار كردند. در درگيرى ‏هاى شديد مرزى در استان ايلام، تعداد 17 نفر از سربازان و درجه‏ داران عراقى به وسيله نيروهاى خودى دستگير و به زندان كرمانشاه تحويل شدند. كليه ‏ى تجهيزات آتشبار 130 م.م. مستقر در منطقه ‏ى گرده ‏نو به همراه دو عراده توپ 23 ميلى‏ مترى پدافند هوايى، توسط دشمن منهدم و نفرات اين آتشبار همگى شهيد و يا مجروح شدند. افراد پاسگاه هدايت و نيروهاى خودى مستقر در اطراف آن بشدت با دشمن مقابله كرده و توانستند با انهدام يك دستگاه تانك و 2 دستگاه خودروى دشمن نيروهاى عراقى را مجبور به عقب ‏نشينى كنند. هواپيماها و بالگردهای عراقى بشدت به مهران حمله مى‏ كنند و نيروهاى دشمن در محورهاى مختلف به شهر نزديك مى ‏شوند و اين شهر به خطر مى ‏افتد و توان موجود نيروهاى خودى شامل يك گردان از تيپ 84 و نيروهاى سپاه پاسداران و مردم و ژاندارمرى به هيچ وجه كافى و مناسب براى دفاع مؤثر از مهران و مناطق مرزى نيست.» (پورداراب، ج2، 1384: 81 و 82).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 در منطقه‏ ى جنوب، در محور حمرين ‏ـ موسيان از آغاز صبح آتش توپخانه‏ى دشمن بر روى مواضع پدافندى نيروهاى مدافع گشوده شد و تيپ 17 زرهى از لشكر 10 در ادامه‏ى عمليات روز قبل، عليه گردان 283 سوارزرهى و تيپ 2 دزفول كه در مواضع عين‏خوش و تپه‏هاى غرب آن دفاع مى كردند با اجراى مانور احاطه‏ى دوطرفه و بهره‏گيرى از آتش توپخانه، تهاجم خود را شروع كرد و فشار سختى بر نيروهاى پوششى لشكر وارد و تلفات سنگينى بر گردان 283 سوارزرهى وارد نمود و قسمتى از وسايل گردان شامل: 4 دستگاه تانك اسكورپيون، يك دستگاه نفربر فرماندهى و يك دستگاه نفربر حامل موشك تاو و يك قبضه تفنگ 106 به دست دشمن افتاد و تعدادى از پرسنل گردان شهيد و تعدادى اسير گرديدند.

رزمندگان تيپ 2 زرهی دزفول و گردان 283 تصميم داشتند تا آخرين قطره ‏ى خون خود مقاومت نموده، اجازه ندهند كه دشمن به آسانى مواضع آنان را دور زده و محاصره نمايد. به هر حال، پرسنل تيپ 2 و گردان 283 بنا بر تصميم خود به پايدارى و مقاومت و وارد كردن تلفات به دشمن ادامه دادند؛ به‏طورى كه قبل‏ ازظهر 12 دستگاه تانك دشمن منهدم گرديد و از نيروهاى خودى يك دستگاه خودروى مهمات‏بر توپخانه و يك دستگاه خودروى چرخدار منهدم گرديد كه با مقايسه اين ارقام، ملاحظه مى ‏گردد كه ضايعات دشمن به نسبت چند برابر بوده و به غنيمت گرفتن يك دستگاه تانك سالم دشمن نيز حاكى از رزم تن به تن در منطقه‏ ى غرب عين‏ خوش است.

مقاومت و ايستادگى تيپ 2 زهی دزفول و گردان 283 سوارزرهى در عين‏ خوش و تپه ‏هاى غرب آن، در حالى كه امكان دور زدن دشمن از طريق موسيان و دشت دهلران در شمال عين‏ خوش و محاصره‏ ى آن‏ها وجود داشت، با قوت تمام در اين روز ادامه داشت؛ به طورى كه تيپ 17 زرهى لشكر 10 زرهى نتوانست تا پايان روز دوم مواضع عين خوش را تصرف كند. در اين محور، روز دوم در حالى به پايان رسيد كه دشمن با قبول تلفات و ضايعات نتوانست به هدف خود كه تصرف مواضع عين‏خوش بود، دست يابد و فقط توانست شرق رودخانه دويرج را تصرف كند و در دامنه‏هاى تپه‏هاى غربى عين‏خوش و حوالى آن در برد سلاح‏هاى با برد مستقيم نيروهاى مدافع مجبور به توقف شد.

گروه رزمى 37 زرهى با اين كه براساس دستور روز قبل لشكر 92 مى‏توانست به مواضع دوسلك عقب‏ نشينى كند، تصميم گرفت وجب به وجب با دشمن درگير و مانع پيش‏روى سريع آنان بشود. به همين دليل در ساعت يك نيمه شب ديشب با اجراى عمليات تاخيرى از تپه ‏هاى فكه به اولين موضع مناسب در شرق آبادى يبيس در شمال جاده‏ ى نفت با دادن 20 نفر شهيد و 15 نفر مجروح تغيير موضع داد. در ساعت 00:06 صبح تپه ‏هاى شمال و مجاور فكه زير آتش شديد توپخانه‏ ى دشمن قرار گرفت و تا ساعت 00:12 اجراى آتش ادامه يافت و سپس يگان‏هاى تانك آنان تپه ‏هاى مجاور فكه را تصرف كردند و بعدازظهر روز دوم، نيروهاى عراقى از تپه ‏هاى مجاور فكه سرازير و پيش‏روى خود را آغاز كردند و با آتش شديد نيروهاى خودى مواجه شدند و پيش‏روى آن‏ها كند شد. آتش سنگين و ادامه‏ ى فشار يگان‏هاى زرهى دشمن، لحظه به لحظه شدت يافت و از طرف ديگر خستگى بيش از حد رزمندگان گروه رزمى37 و نرسيدن هرگونه نيروى كمكى و نامناسب بودن مواضعى كه سپيده‏دم اشغال كرده بودند (به علت اشغال تعجيلى و عدم آرايش مناسب) مدافعان را وادار كرد با اجراى عمليات تاخيرى به اولين موضع نسبتا مناسب دفاعى در حوالى شيخ حاوى در غرب تپه ‏هاى برقازه و دوسلك تغيير مواضع داده و اشغال نمايند. گروه رزمى 37 در تمام طول روز دوم از لشكر 92 درخواست پشتيبانى هوايى و نيروى كمكى نمود كه به طور قطع هر اندازه هم كه اين درخواست ها اجرا مى‏شد باز نمى‏توانست جواب‏گو باشد. در اين محور هم لشكر 1 مكانيزه‏ ى عراق نتوانست به هدف خود كه تصرف ارتفاعات دوسلك بود، برسد و فقط توانست نيروهاى مدافع گروه رزمى 37 را 5 كيلومتر به عقب ببرد و در غرب ارتفاعات دوسلك برقازه زمين‏ گير شود (پورداراب، ج2، 1384: 79 تا 81).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 در منطقه ‏ى جنوب، در محور سوسنگرد ـ بستان با اجراى آتش توپخانه ‏هاى موجود و فعاليت‏هاى گسترده‏ى نيروى هوايى ارتش، از سرعت پيش‏روى دشمن به صورت چشمگيرى كاسته شد، اما تمركز و تلاش دشمن متوجه‏ى يگان‏هاى توپخانه ‏ى خودى شد و از طريق هوا و زمين اين يگان‏ها بمباران و گلوله ‏باران شدند. در روز دوم مهرماه، تلاش نيروهاى مانورى دشمن در منطقه‏ ى كوشك و طلائيه كاهش يافت و لشكر 92 زرهى به تيپ 1 زرهى دستور داد با استفاده از گردان 231 تانك مواضع خط مقدم را اشغال كند و خط پدافندى را ترميم نمايد. از ساعت 09:30 گردان‏هاى 264 و 231 تانك و توپخانه كه شب قبل با كسب دستور به مواضع عقب‏تر تغيير موضع داده بودند، خيز به خيز به سمت غرب پيش‏روى كردند و از محور بين كوشك و طلائيه به دشمن حمله نمودند، اما با مقاومت شديد دشمن مواجه شدند و در ضمن به گردان 264 تانك تلفاتى وارد شد. در نهايت در اين روز نيروهاى دشمن مواضع خود را به عقب‏تر تغيير دادند. مقاومت نيروهاى ارتش در مرزها و نبردهاى خونينى كه در جبهه‏ هاى جنگ بخصوص جنوب غرب اهواز جريان داشت، سبب شد ارتش عراق در اين روز نيز پيش‏روى گسترده و سريع نداشته باشد؛ اما نيروى بيش‏ترى وارد ميدان نبرد نمودند. در اين محور لشكر 5 مكانيزه و يك تيپ زرهى از لشكر 9 زرهى شامل: تيپ‏هاى 15 و 20 مكانيزه و تيپ 26 زرهى از لشكر 5 و تيپ 43 زرهى از لشكر 9 گسترش يافته و عمليات مى ‏نمودند، و در مقابل اين نيروى عظيم فقط تيپ يك زرهى لشكر 92 زرهى قرار داشت. در حالى كه اين تيپ در ادامه‏ى عمليات از روز 31/6 تا 2/7 بخشى از توان رزمى خود را از دست داده بود، مع‏ذالك با فداكارى و ايثار و ازخودگذشتگى، مانع دست‏يابى سريع دشمن به اهداف خود شدند. (پورداراب، ج2، 1384: 78 و 79).

سلام علیکم. در سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 به دانشكده‏ى افسرى نيروى زمينى دستور داده شد با تشكيل گردان‏هاى رزمى پياده به خوزستان اعزام شوند و دانشكده ‏ى افسرى تعداد 731 نفر دانشجو و 41 نفر افسر و 24 نفر درجه‏دار، در سه گردان سازمان‏دهى و به جنگ‏افزارهاى انفرادى و تيربار و آر ـ پى ـ جى‏ـ 7 مجهز و آماده مى‏شوند كه در تاريخ 3/7/1359 از طريق هوا به اهواز اعزام شوند. حملات هوايى دشمن شدت يافت و آبادان و خرمشهر متحمل ضايعات سنگين شد. فقط در آبادان 62 نفر شهيد و 244 نفر مجروح گرديدند. نيروهاى دشمن كه از شمال خرمشهر به طرف خرمشهر در حركت بودند، خرمشهر را به محاصره‏ى خود درمى‏آورند و ارتباط زمينى خرمشهر با اهواز از طريق جاده‏ى سابق قطع مى‏شود. (پورداراب، ج2، 1384: 78 و 79).

سلام علیکم. سومين روز جنگ تحميلى در 2 مهر 1359 در منطقه‏ى جنوب، درحدود ساعت نُه صبح، عناصر مقدم يك لشكر عراق با حدود شصت دستگاه تانك از محور تنومه به طرف اهواز و يك لشكر زرهى دشمن از محور شلمچه به طرف خرمشهر به حملات سنگين خود ادامه دادند. شدت تهاجم دشمن به قدرى شديد و قوى بود كه با نفرات نابرابر مجهز به سلاح سبك و چند فروند هواپيما، امكان سد پيشروى دشمن ممكن نبود. در حوالى ظهر امروز جاده‏ى اهواز ـ خرمشهر در تيررس سلاح‏هاى سنگين دشمن قرار گرفت؛ به‏طورى‏كه چند دستگاه خودرو هنگام حركت در اين جاده آسيب ديد و تعدادى از سرنشينان و مسافران زخمى شدند. (پورداراب، ج2، 1384: 77 و 78).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ ى غرب. در ساعات پايانى روز اول مهرماه، سومار سقوط نموده بود و نفت شهر در محاصره بود و نيروهاى دشمن كه از محور پاسگاه هدايت پيش‏روى كرده بودند، به شهر قصرشيرين نزديك شدند و در حومه‏ى شهر درگيرى با دشمن شروع مى ‏شود كه در اين درگيرى ‏ها به دشمن تلفاتى وارد مى ‏شود و 3 نفر از آن‏ها به اسارت گرفته مى ‏شوند و از افراد سپاه پاسداران نيز 5 نفر به شهادت مى ‏رسند. رزم‏ آوران شجاع ايران اسلامى و اين دليرمردان جبهه ‏هاى نبرد تحت شرايط كاملاً نامساوى، در مقابل نيروهاى دشمن مقاومت كردند و از شرف و حيثيت ملى و ميهنى و مكتب خود دفاع نمودند، اما نابرابرى توان رزمى آن چنان زياد بود كه با نيروهاى موجود، امكان متوقف كردن يگان‏هاى متجاوز وجود نداشت. بنابراين، نيروهاى دشمن به پيش‏روى خود ادامه دادند، اما همين مقاومت‏ هاى سبك و محدود نيز، سبب شد كه حمله‏ ى دشمن از دور بيفتد و نيروهاى عراقى با احتياط بيش‏ترى عمل كنند. .(پورداراب، ج2، 1384: 55).

س

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ى منطقه‏ ى غرب

بررسى حوادث نشان مى دهد كه ارتش عراق در 8 محور عمومى در منطقه‏ى مرزى غرب وارد عمل گرديده است:

1ـ محور ميدان ‏ـ باويسى ‏ـ تيله كوه‏ ـ بيشگان‏ ـ سرپل ذهاب؛

2ـ محور قوره توـ پاسگاه‏هاى مرزى هدايت‏ ـ قصر شيرين كه در مرز به دوشاخه مى‏ شود و يك شاخه‏ ى آن از پاسگاه برار عزيز ـ باباهادى وارد ايران مى گردد؛

3- محور خانقين ‏ـ خسروى‏ـ قصر شيرين؛

4- محور خانقين‏ ـ تنگاب كهنه‏ ـ قصرشيرين كه در سه ‏راهى نى پهن عبدالله، به طرف گيلان‏غرب نيز هدايت مى‏شود؛

5ـ محور نفت‏ خانه ‏ـ نفت شهر؛

6ـ محور مندلى ‏ـ سومار؛

7ـ محور ترساق‏ ـ ميمك؛

8ـ محور بدره‏ ـ زرباطيه‏ ـ مهران.

لشكر 81 زرهى کرمانشاه در منطقه‏ اى بسيار وسيع گسترش و پراكنده شده بود و يك گروه رزمى از تيپ 84 خر م‏آباد در مهران مستقر بود.

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ى جنوب در محور شمالى (حمرين‏ ـ موسيان‏ ـ عين خوش)

در اين محور، تيپ 17 زرهى لشكر 10 زرهى كه در روز گذشته دامنه ‏هاى غربى ارتفاعات حمرين را تصرف و در كنترل داشت، از خط مرزى شرهانى و زبيدات گذشتند و در ساعات اوليه‏ ى نبرد در روز يكم مهرماه به پاسگاه ربوط حمله كردند و مدافعان اين پاسگاه تا آخرين نفر مقاومت كردند؛ به نحوى كه كليه‏ ى افراد اين پاسگاه شهيد و يا اسير شدند. واحد ديگرى از تيپ 17 زرهى به پاسگاه چم سرى در قسمت شمال پاسگاه ربوط حمله كرد و با وارد كردن تلفات سنگينى به نيروهاى مدافع، اين پاسگاه را نيز به تصرف درآورد. در اين نبرد نابرابر تعدادى از پرسنل ژاندارمرى مستقر در پاسگاه ‏ها و دلاورمردان و حماسه‏ آفرينان ارتش جمهورى اسلامى ايران از تيپ 2 زرهى لشكر 92 كه براى تقويت پاسگاه ‏هاى مرزى اعزام شده بودند، دعوت حق را با نثار خون مطهر خود لبيك گفتند و به شرف شهادت نايل گرديدند. گردان 283 سوار زرهى كه در غرب رودخانه‏ ى دويرج مأموريت پوشش را داشت، در تمامى روز يكم مهرماه با دشمن در نبردى شديد و نابرابر قرار داشت. اين گردان على‏رغم كمبودها و پشتيبانى آتش و استعداد كم و عرض زياد منطقه، توانست حركت دشمن را كُند و يك لشكر زرهى عراق را وادار به گسترش نمايد و يك روز، عمليات تهاجمى آن‏ها را به تاخير بياندازد.(پورداراب، ج2، 1384: 50 و 51).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ى جنوب در محور غرب دزفول

الف‏ـ محور جنوبى (فكه‏ ـ چنانه‏ ـ شوش). در ساعات اوليه‏ ى نبرد در محورفكه، لشكر 1 مكانيزه عراق پس از اجراى آتش سنگين توپخانه بر روى مواضع نه چندان مستحكم گروه رزمى زرهى 37 شيراز با دو تيپ مكانيزه 1 و 27 در خط و تيپ 34 زرهى در احتياط، تهاجم سنگين خود را شروع نمود؛ اما با مقاومت و پايدارى نيروهاى مدافع و جان بركف نيروى زمينى، تعداد 10 دستگاه تانك دشمن منهدم و تلفات و ضايعات سنگينى به دشمن وارد و پيش‏روى دشمن متوقف مى ‏گردد. مجددا در ساعت 00:10 صبح دشمن تلاش نمود با دور زدن پاسگاه فكه و پاسگاه دويرج از طريق جنوب، شرق اين پاسگاه را محاصره و سپس با استفاده از جاده ‏ى اصلى فكه، دوسلك، شوش پيش‏روى خود را به سمت تپه ‏هاى برقازه دوسلك ادامه دهد. نيروهاى مدافع با استفاده‏ ى صحيح از زمين و اجراى آتش دقيق بر روى نيروهاى مهاجم، موفق مى‏شوند پيش‏روى دشمن را متوقف سازند. بايد اذعان داشت كه گروه رزمى 37 زرهى شيراز كه در منطقه‏ اى به طول حدود 30 كيلومتر از دالان سميده تا پاسگاه دويرج گسترش يافته بود به هيچ عنوان از نظر استعداد رزمى قابل مقايسه با لشكر 1 مكانيزه‏ ى ارتش عراق نبود و لذا درخواست مى‏ كند كه گروه رزمى 138 پياده‏ى مستقر در دوسلك به فكه اعزام و به آن‏ها كمك دهد و درنهايت يك تيم گروهانى شامل يك گروهان پياده و يك دسته تانك از گروه رزمى 138 به كمك آن‏ها مى‏شتابد. لشكر 1 مكانيزه مجددا در بعدازظهر روز يكم مهرماه، حملات سنگين خود را شروع كرد كه در اين تهاجم، تلفات و ضايعات مدافعان هر لحظه بيش‏تر مى‏شد، اما در اثر پايدارى، تعداد 12 دستگاه تانك دشمن منهدم مى‏شود و سرانجام در پايان روز يكم مهرماه نيروهاى مدافع با وجود انهدام 24 دستگاه تانك دشمن به علت تلفات و ضايعات سنگين مجبور به عقب ‏نشينى به مواضع حدود 500 مترى مرز فكه مى‏ گردند. (يك افسر اسير عراقى در محور فكه، پايدارى نيروهاى ايرانى و دفع سه حمله ‏ى پياپى لشكر يك مكانيزه و از دست دادن 24 دستگاه تانك را در روز 1/7/1359 تائيد نموده است) .(پورداراب، ج2، 1384: 50 و 49).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ى جنوب ، لشكر 9 زرهى عراق به كمك تيپ زرهى ابن وليد مسؤوليت تصرف بستان، الله ‏اكبر، سوسنگرد، لشكر 5 مكانيزه از منطقه ‏ى كوشك، طلائيه مسؤوليت پيش‏روى به طرف شمال و تصرف شهر اهواز را به عهده داشتند. تلاش نيروهاى متجاوز عراق براى وصول به شهر سوسنگرد، در سه محور عمومى به كار گرفته شد، كه شامل:

الف ـ محور پاسگاه مرزى سوبله ‏ـ بستان به سوسنگرد: اين محور به علت جريان شرقى، غربى رودخانه‏ى كرخه، در ميانه‏ى آن خود به 2 محور فرعى شمال و جنوب رودخانه تفكيك مى ‏شود. در هر دو حال براى وصول به شهر سوسنگرد عبور از كرخه الزامى بود، زيرا هم بستان و هم سوسنگرد در كرانه‏ى جنوب كرخه قرار دارند.

ب ـ محور طلائيه‏ـ هويزه‏ـ سوسنگرد كه يك محور جنوبى ـ شمالى است.

ج ـ محور عمومى پادگان حميدـ كرخه‏ كور، حميديه كه ابتدا جنوبى ـ شمالى است و نيروهاى متجاوز بعد از وصول به حميديه و قطع جاده ‏ى اهوازـ حميديه‏ـ سوسنگرد با تغيير مسير به سمت غرب مى‏توانستند سوسنگرد را از سمت غرب محاصره و مورد تهديد قرار دهند.

ارتش عراق براى وصول به اهداف خود از هر سه محور استفاده مى‏نمود و قصد داشت هر چه سريع‏تر به سمت اهواز پيش‏روى كند.

دفاع از اين منطقه‏ ى بسيار وسيع، به تيپ 3 لشكر 92 زرهى و رزمندگانى از ژاندارمرى و سپاه پاسداران و گروه نامنظم شهيد دكتر چمران محول شده بود.

يگان‏هاى تيپ 3 زرهى كه ابتدا در زمين‏ هاى هموار و نامناسب و پاسگاه‏هاى مرزى، به‏طور پراكنده مستقر شده بودند و در عين حال بخشى از توان خود را براى پشتيبانى از پاسگاه ‏ها اختصاص داده بودند، در جريان درگيرى ‏هاى مداوم روزهاى قبل دچار صدمات زيادى شده بودند.

امروز دشمن تلاش نمود با اشغال پاسگاه سوبله كه در گلوگاه محور حلفانيه‏ ـ بستان قرار داشت راه عقب روى نيروهاى مستقر در پاسگاه‏ هاى مرزى شمال سوبله را سد نمايد، ولى مدافعان پاسگاه سوبله با كمك تيپ 3، در مقابل تهاجم دشمن با تمام توان خود مقاومت نمودند و دشمن با همه ‏ى تلاشى كه به عمل آورد، تنها موفق شد پاسگاه ‏هاى مرزى، جاده‏ى بستان ـ فكه را در كنترل خود بگيرد و نيروهاى عمده‏ى خود را در حوالى سوبله متمركز كند. و چنان چه دشمن موفق به قطع جاده‏ ى حميديه و سوسنگرد مى گرديد، تمامى نيروهاى خودى و مردم منطقه در غرب سوسنگرد و بستان به محاصره درمى‏آمدند؛ اما با شكست تلاش ‏هاى دشمن در تهاجم خود از جنوب و شمال در مقابل تيپ 1 لشكر 92 زرهى دشمن به هدف ‏هاى سريع خود نرسيد و مدافعان تيپ 3 لشكر 92 زرهى و نيروهاى ذكر شده در منطقه نيز اجازه ‏ى پيش‏روى سريع به دشمن ندادند و روز اول مهرماه، نيروهاى دشمن فقط قادر به تصرف پاسگاه ‏هاى مرزى و تا حدودى پيش‏روى در جبهه ‏ى كوشك طلائيه گرديدند.(پورداراب، ج2، 1384: 48 و 49).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه ‏ى جنوب در محور طلاييه ‏ـ كوشك‏ ـ اهواز. در اثر حملات سنگين لشكر 5 مكانيزه‏ ى عراق در اين محور، پاسگاه ‏هاى طلاييه ‏ى قديم و جديد منهدم مى ‏گردد و پرسنل ژاندامرى مستقر در آن‏ها شهيد يا مجروح شدند و فقط تعداد اندكى خود را به يگان‏هاى نيروى زمينى ارتش مستقر در اين محور ملحق مى ‏كنند. حملات هوايى دشمن در منطقه شدت مى ‏يابد و گردان 372 كاتيوشا مستقر در آن منطقه بشدت بمباران مى ‏شود به نحوى كه در اثر اين بمباران 3 افسر، 4 درجه‏دار و 9 نفر سرباز شهيد و 4 دستگاه خودرو و يك دستگاه آشپزخانه ‏ى صحرايى گردان منهدم شد؛ به علت پيش‏روى نيروهاى دشمن، موقعيت اين گردان به خطر مى ‏افتد و گردان سوار زرهى لشكر 92 زرهى به كمك آن گردان مى ‏شتابد.

تيپ 1 لشكر 92 زرهى با 3 گردان رزمى خود در منطقه‏ى گسترده ‏اى از طلاييه تا كوشك و از آن‏جا تا شلمچه مستقر بود، اين تيپ با استعداد كم خود و با همه ‏ى كاستى ‏ها قادر به پوشاندن منطقه نبود و مناطق باز زيادى وجود داشت. ناگزير به علت فشار شديد نيروهاى متجاوز و بمباران سنگين هوايى و نامناسب بودن زمين براى يك دفاع مؤثر از يك سو، و مناسب بودن زمين براى تحركات زرهى و مكانيزه دشمن از سوى ديگر، اين تيپ على‏رغم مقاومت سرسختانه با تحمل ضايعات و تلفات و با انجام حركات به عقب به مواضع عقب‏تر تغيير مكان داد. (پورداراب، ج2، 1384: 46 و 47).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی در منطقه‏ى جنوب در محور شلمچه ـ خرمشهرـ آبادان. تهاجم سنگين عراق با يك تيپ مكانيزه از لشكر 5 مكانيزه به عنوان جلودار و در پى آن لشكر 3 زرهى به عنوان نيروى اصلى، تصرف منطقه‏ى خرمشهر آبادان در محور شلمچه و شمال آن آغاز مى شود و در ابتداى امر، پاسگاه‏هاى شلمچه، حدود، خين و مومنى شديدا آسيب مى‏بينند، به نحوى كه از تعداد 16 دستگاه تانك موجود، 12 دستگاه آن در اين محور منهدم و خدمه‏ى آن‏ها شهيد و يا مجروح شدند.

دشمن به دليل نزديك بودن و سهل‏الوصول بودن محور شلمچه تا خرمشهر (در حدود 17 كيلومتر) توان رزمى سنگينى را براى اين محور در نظر گرفته بود و تصور مى‏كرد كه در ظرف 2 تا 3 روز خرمشهر را اشغال [خواهد كرد] و به كرانه‏هاى شمالى اروندرود تسلط خواهد يافت؛ لذا به منظور تصرف پاسگاه‏هاى مرزى شلمچه و كيلومتر 25 و كوشك و شكستن خط تأمينى دژ تلاش گسترده‏اى به عمل آوردند. اما مدافعان نيروى زمينى و رزمندگان، سرسختانه در اين محور به دفاع برخاستند و موفق شدند به روحيه‏ى نيروهاى دشمن لطمه‏ى شديدى وارد سازند؛ به نحوى كه در ساعات اوليه‏ى نبرد، نيروهاى رده‏ى مقدم دشمن، مجبور به عقب‏نشينى شدند. ليكن با توجه به نابرابرى مدافعان و برترى مطلق نيروهاى مهاجم و كاستى‏هاى موجود، سرانجام دشمن پس از شكستن مقاومت‏هاى موجود، دژهاى شماره‏ى 4، 5 و 6 در 3 كيلومترى مرز، در محور شلمچه را به تصرف درآورد. (پورداراب، ج2، 1384: 44).

سلام علیکم. دومین روز جنگ تحمیلی، نيروى هوايى ارتش موفق شد در صبح‏دم روز يكم مهرماه 1359، تعداد 140 فروند هواپيماى شكارى و بمب‏افكن را براى حمله به نقاط حساس آماده كند. در اين تهاجم گسترده‏ى متقابل، پايگاه‏هاى هوايى موصل، الرشيد بغداد، سليمانيه، كوت‏العماره، شعيبه، ناصريه، كركوك و پالايشگاه‏هاى نفت كركوك و بصره و فرودگاه‏هاى حبانيه شمالى و المثنى و چاه‏هاى نفت باباگرو مخازن نفتى موصل و تأسيسات گازى كركوك و پل‏هاى ارتباطى تنومه و بصره برروى شط‏العرب بشدت بمباران و تلفات و ضايعات سنگينى به نيروى هوايى و تأسيسات زير بنايى عراق وارد كردند. (پورداراب، ج2، 1384: 43 و 44).